بحران های نهاد دانشگاه؛ از جمله امنیتی شدن فضای آن…، محدودیت آزادی های آکادمیک و بسته بودن محیط کنش دانشجویی، تنگ بودن میدان ارتباطات بین المللی …و به طور کلی دور افتادن نهاد دانشگاه از سرشت جهانی علم، مسوولیت اجتماعی، و فرصت های توسعه ای به طور مستقیم و غیرمستقیم روند مهاجرت نخبگان دانشگاهی را تشدید کرده است…فرسایش سرمایه اجتماعی، کاهش امید به آینده، تبعیض و محرومیت از حقوق عادلانه، محدودیت های آزادی های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی مانند تلاش برای اعمال حجاب اجباری، فروبست های ارتباطی همچون فیلترینگ و عدم امکان دسترسی به فضای مجازی، به فرآیند مهاجرت شتاب فزاینده ای داده است
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، همایش دو روزه مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش ها و راهکارها، دیروز با صدور بیانیه ای به کار خود پایان داد.در این همایش که توسط انجمن ایرانی اخلاق در علوم فناوری با همکاری ۱۴ نهاد دولتی و غیردولتی برگزار شد، زمینه ها، ویژگی ها، و پیامدهای مهاجرت نخبگان به عنوان رخدادی نوپدید و چندوجهی در قالب شش نشست و با مشارکت ۳۷ نفر از صاحبنظران و پژوهشگران برجسته کشور مورد بررسی قرار گرفت.
این بیانیه، هدف از برگزاری همایش را جلب توجه افکار عموم دانشوران، نهادها، کنشگران مدنی، سیاستگذاران، و مجریان و همه دلسوزان ایران به موضوع مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش ها و راهکارهای پیش روی آن در قالب یک«مسئله ملی» که می تواند بر همه زمینه ها و ابعاد توسعه ایران امروز و فردا تاثیرگذار باشد، مطرح کرده است.
بیانیه همایش همچنین تاکید می کند هدف ذکر شده در همه ابعاد نشست های شش گانه شامل سخنرانی های افتتاحیه و اختتامیه، ارائه مقالات، نمایش مستند، و انتشار گزارش های رسانه ای انعکاس یافت و تداوم نشست های تخصصی و نشر کتاب همایش پیگیری خواهد شد.
در نهایت مسئولان همایش در بخش دیگری از بیانیه پایانی تاکید کرده اند که مهمترین چالش و راهکارهای مطرح شده، که در نشست های شش گانه که هر یک می توانند «مسائلی برای گفت وگوی ملی» پیرامون مهاجرب نخبگان به شمار آیند در شش بخش ۱- مبانی نظری مهاجرت نخبگان ایران امروز۲- نقش سیاست های آموزش عالمی در مهاجرت نخبگان علمی ایران امروز، ۳- وضعیت اجتماع و اقتصادی ایران و تاثیر آن برمهاجرت نخبگان، ۴- دایاسپورای ایرانی و نقش نخبگان فکری و علمی در توسعه پایدار، ۵- نقش مدیریت و سیاست های ملی در مهاجرت یا جذب نخبگان ایرانی، و ۶- مهاجرت نخبگان در فرهنگ ملی و اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.
این بیانیه در محور دوم، بخشی از چالش مهاجرت نخبگان دانشگاهی را متاثر از سیاست های حکمرانی و رویکردهای متصلب حاکم بر دانشگاه دانسته تاکید می کند «بحران های نهاد دانشگاه؛ از جمله امنیتی شدن فضای آن، ضعف در استقلال مالی، اداری و اجرایی، محدودیت آزادی های آکادمیک و بسته بودن محیط کنش دانشجویی، تنگ بودن میدان ارتباطات بین المللی و ارتباط صنعت و جامعه با دانشگاه و به طور کلی دور افتادن نهاد دانشگاه از سرشت جهانی علم، مسوولیت اجتماعی، و فرصت های توسعه ای به طور مستقیم و غیرمستقیم روند مهاجرت نخبگان دانشگاهی را تشدید کرده است.»
بیانیه در محور سوم به «پدیده مهاجرت نخبگان علمی» می پردازد و تاکید می کند «پدیده مهاجرت نخبگان علمی را باید فراتر از مبانی و رویکردهای نظری دید. این پدیده … می تواند ظرفیت های ایران را برای توسعه با پیامدهای منفی و مخرب مواجه سازد. مهاجرت نخبگان علمی مقدم بر عوامل اقتصادی و حرفه ای، اکنون بیشتر تحت تاثیر زمینه های سیاسی و به این اعتبار یک “مساله اجتماعی” است…فرسایش سرمایه اجتماعی، کاهش امید به آینده، تبعیض و محرومیت از حقوق عادلانه، محدودیت های آزادی های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی مانند تلاش برای اعمال حجاب اجباری، فروبست های ارتباطی همچون فیلترینگ و عدم امکان دسترسی به فضای مجازی، به فرآیند مهاجرت شتاب فزاینده ای داده است.»
بیانیه در محور چهارم بیانیه به قدرت دایاسپورای ایرانی و نقش نخبگان فکری و علمی در توسعه پایدار کشور اشاره کرده و تاکید می کند: «ایرانیان خارج از سرزمین اکنون یک فرصت برای کمک به خروج کشور از انزوا، تحریم و بحران های اقتصادی، علمی و بین المللی هستند. سرمایه انسانی ایران که در جهان پراکنده اند، در امنیت و آینده کشور نقش موثر دارند، برای حمایت و مراقبت از استاد و دانشجوی مهاجرت کرده می توان به سیاست شبکه سازی و تقویت پیوندهای فرهنگی و ارتباط فعال با ایران اولویت داد… درک تنوع و ظرفیت های متفاوت دایاسپورای ایرانی و تلاش برای انسجام و همبستگی میان نخبگان در داخل و خارج از کشور و کمک به ایجاد و گسترش شبکه ها و نهادهای مدنی، ضرورتی مشهود پیش روی جامعه، نظام حکمرانی،مهاجرت کنندگان، و شهروندان مصمم به مهاجرت است.»
۲۱۶۲۱۶