برداشت بیرویه و بیرحمانه و فراقانونیِ سنگ از کوهستان ارزشمند کرکس در شهرستان نطنز امان اهالی منطقه را بریده است. ساکنان چندین روستا و شهر مانند طَرق، اوره، طار، کُمجان، و نطنز سالها است که در اعتراض به فعالیتهایی که نمیتوان عنوانی جز "سرزمینفروشی" بر آن گذاشت، به شیوههای گوناگون کوشیدهاند که به مسئولان تفهیم کنند که به حراج گذاشتن سرزمین پدریشان نه یک فعالیت اصولیِ معدنی بلکه نابودسازی بستر حیات منطقه است.
در مهر ماه امسال، پس از حدود دو هفته تحصن در شهر طَرق و در پی اعتراضهای پرشمار پیشین، شماری از اهالی به تهران آمدند و در روز ۲۳ مهر در جلوی ساختمان وزارت صنعت و معدن تجمع کردند. این مردم با سر دادن شعارهایی خواستار دیدار با شخص وزیر شدند تا حرفهایی را که سالها است با مدیران و نمایندگان منطقه میزنند و نشنیده مانده، با او در میان بگذارند. در وزارتخانه، جمعی از معترضان توانستند با چند مدیرکل و معاون صحبت کنند و به بیان گوشهای از مشکلاتی که زیست آنان را به خطر انداخته بپردازند.
مهمترین معضلهایی که معدنکاریهای گسترده و بیضابطه در حوزهی کوهستان کرکس پدید آورده چنیناند: تخریب شدید و جبرانناشدنی پوشش گیاهی که آسیبدیدگی آبخیزها را در پی داشته، مصرف آب کشاورزی برای برش سنگ، خیزش گردوغبار که تنفس انسان و رویش و بارآوری گیاهان را دشوار کرده، زیرورو شدن محوطههای باستانی، مخدوش شدن چشماندازهای طبیعی و تاریخی، رفتوآمد شمار زیادی تریلرهای سنگین که سبب برهم زدن آرامش اهالی هستند، و آسیبدیدگی جدی زیستگاههای حیات وحش.
گذشته از آن که اساسا نباید در کوهستانی که تولیدکننده و نگهدارندهی حیاتیترین ماده یعنی آب است مجوز برداشت سنگ داده شود، تقریبا همهی معدنکارها از محدودههای تعیینشده برای برداشت تجاوز کردهاند و همچنین با تودههای عظیمی از خردهسنگهایی که ناشی از انفجار یا برداشتهای غیراصولی است و بر آن نام “باطله” گذاشتهاند، محوطههای طبیعیِ بیشماری را به نخالهدانی بدل ساختهاند.
اکنون در دولت مسعود پزشکیان که در جریان انتخابات از لزوم حفاظت محیط زیست میگفت، ضرورت دارد ارزیابی شود که آیا فروش خاک و سنگ میهن با عنوان جعلی معدنکاری و فعالیت اقتصادیِ ارزآور یا اشتغالزا، با توجه به آسیبهای همیشگی و جبرانناشدنی که به کشاورزی، دامپروری، محیط زیست، گردشگری، و به سلامت مردم منطقه وارد میشود، هیچ توجیهی دارد؟!
*کنشگر محیط زیست
۲۳۳۲۳۳