وقتی جشنواره فیلم کن از اواخر دهه‌ی ۱۹۴۰ آغاز به کار کرد، سینمای ایران هنوز در حال رسیدن به ثبات هنری خود بود. آن‌چه در دهه‌های نخست بیشتر دیده می‌شد، آثار بدنه و تجاری بودند که ارتباطی با جریان جهانی سینمای هنری نداشتند اما به مرور پای فیلم سازان ایرانی به این جشنواره باز شد و جوایز مهمی به دست آمد.
ریحانه اسکندری: هر ساله در ماه مه، شهری کوچک در جنوب فرانسه برای چند روز، پایتخت سینمای جهان می‌شود. جشنواره فیلم کن، با آن فرش قرمز همیشگی‌اش، جایی‌ست که فیلم‌ها یا به اوج می‌رسند یا در سکوت محو می‌شوند.
در میان این گردهمایی جهانی، نام ایران هم گاه در زمزمه‌ها شنیده می‌شود؛ نه همیشه، نه بی‌وقفه، اما با ردپایی که از یاد نمی‌رود. گاهی در قالب فیلمی کوتاه از کارگردانی گمنام، گاهی در قاب نخل طلایی که روی صحنه در دست یک سینماگر ایرانی بالا می‌رود.
می توان گفت طی سالیان دراز با آرامی و قدم‌های آهسته، سینمای ایرانی جای پای خود را در کن محکم‌تر کرد و آثار قابل توجه‌تری را در این جشنواره به نمایش گذاشت. در این گزارش نگاهی روایت‌گونه به ردپای سینمای ایران در فستیوال جهانی فیلم کن می‌اندازیم.
از «کوروش کبیر» تا نخل طلایی؛ آغاز مسیر پرماجرای سینمای ایران
سینمای ایران بیش از شش دهه است که با حضور در معتبرترین رویداد سینمایی جهان، یعنی جشنواره کن، نام خود را در کنار بزرگان ثبت کرده است. این مسیر از سال ۱۹۶۱ آغاز شد؛ زمانی که فیلم کوتاه «کوروش کبیر» ساخته مصطفی فرزانه در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه کن به نمایش درآمد.
طلوع نخستین جوایز و ورود به هفته منتقدان سه سال پس از آن، در ۱۹۶۴، فیلم «طلوع فجر» ساخته احمد فاروقی‌قاجار موفق شد جایزه شورای عالی تکنیک را از آن خود کند. در همان سال، فیلم بلند «شب قوزی» به کارگردانی فرخ غفاری نیز در بخش هفته منتقدان حضور یافت.
بازگشت با «گاو» و تنوع آثار در دهه ۷۰ میلادی پس از وقفه‌ای چندساله، در سال ۱۹۷۱ فیلم «گاو» از داریوش مهرجویی در بخش پانزده روز کارگردان‌ها نمایش داده شد و سال بعد «پستچی» نیز همین مسیر را پیمود. این دهه همچنین با حضور انیمیشن «شهر خاکستری» از فرشید مثقالی و آثار دیگری چون «شازده احتجاب» بهمن فرمان‌آرا و «تداعی» از نورالدین زرین‌کلک غنی‌تر شد.
نمایندگی پس از انقلاب و چهره‌های تازه‌نفس در آستانه دهه ۸۰ میلادی، فیلم‌هایی همچون «چریکه تارا» از بهرام بیضایی و «نظم» سهراب شهید ثالث (به‌عنوان محصول آلمان) نمایندگان دوران تازه سینمای ایران در کن بودند. در این دهه، فیلم‌سازانی مانند رافق پویا و قاسم ابراهیمیان نیز با آثار مستقل خود در جشنواره حضور یافتند.