روزنامه تایمز لندن در اعلام خبر مرگ او نوشت که هرچند ظاهری کاملا ایرانی داشت، اما منش و خوی او بیشتر شبیه یک دریانورد انگلیسی بود که بینش زیرکانهای در امور ایران و انگلستان داشت و داستانسرایی ماهر بود.
به گزارش کاویان گلد به نقل از خبر فوری، در دل تاریخ پرماجرای ایران، داستانی کمتر شنیده شده از آخرین وارث قاجارها وجود دارد؛ مردی که با نام «دیوید دراموند» در نیروی دریایی بریتانیا خدمت کرد، اما ریشههایش به تاج و تخت ایران میرسید. سلطان حمید میرزا، نامزد ناتمام سلطنت ایران، مردی بود میان دو فرهنگ، که هرگز فرصت نداشت تاج پادشاهی را بر سر بگذارد و امروز قصه زندگیاش پنجرهای است به زوایای تاریک و پیچیده تاریخ معاصر ایران.
حمید میرزا قاجار به دلیل جایگاه خانوادگی و زندگی دوگانهاش میان فرهنگ ایرانی و غربی، مورد توجه پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرار گرفته است. او فرزند محمدحسن میرزا، آخرین ولیعهد سلسله قاجار، و وارث بالقوه تاج و تخت ایران بود که به دلایل متعدد هرگز نتوانست به طور رسمی یا عملی به سلطنت برسد. در این مقاله، زندگی، شخصیت، و جایگاه تاریخی حمید میرزا قاجار را با نگاهی جامع و تلفیقی از منابع مختلف بررسی میکنیم.
پیشینه خانوادگی و تولد
حمید میرزا در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۷ خورشیدی) در تبریز، مرکز ایالت ولیعهدنشین قاجار، متولد شد. پدرش محمدحسن میرزا قاجار، برادر و ولیعهد احمدشاه قاجار، آخرین شاه سلسله قاجار بود که از سال ۱۲۸۸ تا خلع سلطنت احمدشاه در سال ۱۳۰۴ به عنوان ولیعهد ایران شناخته میشد. مادر حمید میرزا محترمالسلطنه رزاقی، همسر دوم محمدحسن میرزا، بود. حمید میرزا در کودکی فارسی را بهخوبی نیاموخت و تربیت ایرانی سنتی نداشت.
پس از چند سال اقامت در تهران، خانواده در سالهای کودکی حمید میرزا به استانبول تبعید شدند و سپس در هفت سالگی او به انگلستان مهاجرت کردند تا در آنجا تحصیل کند. ورود به انگلستان بدون دانستن زبان انگلیسی و فارسی، و همچنین دوری از فضای دربار قاجار، باعث شد که حمید میرزا از همان ابتدا فاصله زیادی با فرهنگ و زبان ایرانی داشته باشد.