وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی در مطلبی که در روزنامه ایران منتشر شد، نوشت: «از قدیمترین نشانههای در دست پیداست که امام رضا(ع) در شکلگیری هویت ایرانی نقشی فعال داشته است.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، نام علی امیرالمؤمنین در میان ایرانیان طنین داشت و خود پایگاهی مضاعف برای فرزند بزرگوار ایشان علیبنموسیالرضا ایجاد میکرد. همه امور مربوط به حضرت و از همه مهمتر، مزار ایشان در مشهد از همان آغاز، محل آمدوشد ایرانیان بوده است؛ حتی نام مشهد و مشهدالرضا، یعنی مزار آن حضرت برگرفته از لقب ایشان است.
بنابر روایت شفقنا، دستکم، از اواسط سده ۴ ق، مزار ایشان آداب و زیارت داشته است و مورخان و جغرافینویسان، از جمله مؤلف حدودالعالم اشاره کردهاند که آنجا زیارتگاه مردم است. درست است که این گزارش از اواخر سده ۴ ق است؛ اما توصیفی که از بارگاه و آمدوشد زائران شده، نشان میدهد که قضیه به خیلی قدیمتر مربوط است؛ یعنی میشود حدس زد که مرقد حضرت رضا(ع) از هنگام دفن به زیارتگاه تبدیل شده و توسل به ایشان موجب برآوردهشدن حاجات و استجابت دعا تلقی میشده است؛ ازجمله در نمونهای متفاوت، ابومنصور عبدالرزاق، حاکم طوس، که شاهنامه ابومنصوری (مأخذ شاهنامه فردوسی) برای او تألیف و گردآوری شده است، به شخصی گفته که در جوانی، براثر نادانی، با زائران حضرت به احترام رفتار نمیکرده است؛ اما با دیدن کرامتی از رفتار خود دست میکشد و خود به صف زائران و شاید خادمان حضرت رضا میپیوندد و دعا میکند که خدا به او فرزندی عطا فرماید و چنین میشود.