ماجرای اشغال سفارت که اوایل به موضوع سرگرم‌کننده‌ای برای مردم تبدیل شده بود، در ادامه به موضوعی کابوس‌وار بدل شده بود. خصوصا که تقابل آمریکا با ایران وارد فاز تازه‌ای شده بود.
به گزارش خبرآنلاین به نقل از روزنامه اعتماد، روزگاری عطاءالله مهاجرانی از ضرورت یک مذاکره رودررو با آمریکا سخن گفته بود. او در تاریخ ۶ اردیبهشت سال ۱۳۶۹ طی یادداشتی در روزنامه اطلاعات نوشته بود: «جیمز بیکر وزیر امور خارجه امریکا آماده است با مقامات ایرانی مستقیم مذاکره کند… به گمانم می‌توان از زاویه دیگری مذاکره مستقیم را سنجید و بین مذاکره مستقیم و غیرمستقیم، طرف بهتر، آن‌که شرش کمتر است را برگزینیم …» و سپس با برشمردن شرایط آن روز ایران، به عنوان معاون حقوقی رییس‌جمهور، مذاکره مستقیم را پیشنهاد می‌دهد: «بالاخره این برهان و بینه که مذاکره به معنای پذیرش سلطه و انقیاد نیست امری درخور توجه است. به‌ویژه آن‌که در دنیای امروز ما نخواسته‌ایم دیواری بلند به دور کشور و مردم خود بکشیم و در دنیای نفی رابطه زندگی کنیم. داستان گروگان‌ها[ی سفارت امریکا] داستان عبرت‌آموزی است… به گمانم اگر در شرایط ویژه‌ای که هستیم، مصلحت‌های کشور و انقلاب را بر سایر امور ترجیح ندهیم، بهره‌اش از دست رفتن فرصت‌ها برای انقلاب و کشور و ملتی خواهد بود که دشمنانش می‌خواهند این فرصت‌ها را از او بگیرند و سال‌ها از پس سال‌ها بگذرد و ما در وادی بازی با شعار مثل بازی با یخ باقی بمانیم .»
آن روزها او معاون امور حقوقی رئیس‌جمهور، اکبر هاشمی‌رفسنجانی، بود و آیت‌الله خامنه‌ای یک سالی می‌شد که به رهبری رسیده بود. شرایط کشور به‌کلی تغییر کرده بود. جنگ ۸ ساله با عراق دو سالی بود به پایان رسیده بود و کار بازسازی ویرانی‌های کشور تازه آغاز شده بود. زیرساخت‌های پنج استان کشور به‌کلی آسیب دیده بود. هاشمی‌رفسنجانی چند سال پس از پایان جنگ در ۱۷ مرداد ۱۳۷۳ در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات، در پاسخ به این پرسش «جلال رفیع» که از او پرسیده بود: «بزرگ‌ترین مشکل رئیس‌جمهور در آغاز تصدی امور چه بوده است؟» گفته بود: «۵۰ درصد بودجه‌مان کسری داشت، در حقیقت ۵ استان کشور به کلی مخروبه بود. ۱۰۰۰ میلیارد دلار خسارت جنگ داشتیم و این رقم خیلی سرسام‌آوری بود.سال اول که ما شروع کردیم باید ۵ میلیون تن گندم وارد می‌کردیم و این خیلی برای ما وحشتناک است. [در زمان جنگ] خیابان‌های تهران را شما می‌دیدید چه وضعی داشت. آدم خجالت می‌کشید پایتخت کشور اسلامی به آن شکل درآمده بود.»