یک کارشناس مسائل بینالملل میگوید:طبیعتا اسنادی که میان کشورهای مختلف امضا میشود اسنادی هستند که با توجه به میزان اهتمام دو طرف جنبه اجرایی میگیرد. ما باید به این سند که میتواند تاثیرگذار باشد خوشبین باشیم.
مهسا مژدهی: قبل از آنکه ترامپ به کاخ سفید پا بگذارد، سند همکاری راهبردی میان ایران و روسیه در مسکو به امضا خواهد رسید. در واقع این مساله بخش مهمی از سفر مسعود پزشکیان به روسیه را تشکیل میدهد. روابط تهران و مسکو از سال ۲۰۰۰ و بعد از روی کار آمدن ولادیمیر پوتین، بالا و پایینهای فراوانی به خود دیده است. اما حالا و با توجه به اینکه دو طرف درگیری تحریمهای فراوان و دشمنی غرب هستند، این روابط از سطح همسایگی عبور کرده و نزدیکتر شده است و بهنظر میآید دستکم مسکو از اینکه روسیه و ایران روابط استراتژیک با یکدیگر داشته باشند، استقبال میکند.
از طرف دیگر ایران به دلیل جنگ اوکراین و ادعای ارسال پهپاد به روسیه، مورد انتقاد اروپا قرار دارد و تروئیکای اروپایی، تهران را به شدت تحت فشار قرار دادهاند. دشمنان روابط نزدیک میان ایران و روسیه معتقدند روسها تهران را بر سر ماجرای اوکراین در وضعیت دشواری قرار دادهاند. از سوی دیگر بهنظر موافقات گسترش روابط بین ایران و روسیه، در وضعیت تحریم، دو کشور میتوانند از یک توافقنامه به عنوان برگ برنده در مذاکرات بینالمللی بهره برده و وضعیت خود را در جهان بهبود ببخشند.
در خبرآنلاین با علی بمان اقبالی زارچ کارشناس مطالعات اروپا در مورد توافق جامع راهبردی میان ایران و روسیه به گفتگو نشستهایم:
تلاش و اراده جدی رهبران ایران و روسیه برای بسط و گسترش روابط
*** ایران و روسیه سالها توافق مشابهی با یکدیگر داشتند که در دورانی که آن توافق مرجعیت داشت، مسکو به دلیل فشارهای ایالات متحده در سالهای میان ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ آن را جدی نمیگرفت. با توجه به این سابقه، توافق جدید چه منافعی برای ایران دارد و آیا بخشهایی که به آن اضافه شده، منافع تهران را تامین میکند؟
روابط جمهوریاسلامی ایران و شوروی سابق و در مرحله پس از فروپاشی با فدراسیون روسیه، همیشه یکی از مهمترین موضوعات در دیپلماسی منطقهای و جهانی بوده است. این روابط همواره تحتتاثیر عوامل متعددی از جمله مسائل ایدئولوژیک، منافع اقتصادی، چالشهای امنیتی و فرصتهای استراتژیک قرار داشته. با توجه به نقش کلان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در استراتژیهای منطقهای و جهانی، بههرحال این روابط همواره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در تحلیل مسائل منطقهای و جهانی مؤثر بوده است. روسیه بهعنوان یک همسایه بزرگ و تاثیرگذار همواره توجه ویژهای به روابط با ایران داشته و در عینحال همواره روابط دو کشور فرازوفرودهایی را شاهد بوده است. ما شاهد تغییرات در مقاطع مختلف در سطوح روابط بودهایم. اما یک موضوع خصوصا در سالهای اخیر مورد توجه رهبران دو کشور قرار گرفته و آن تلاش و اراده جدی برای بسط و گسترش روابط است. البته ما باید در نظر داشته باشیم که دو کشور یکسری مولفههایی دارند که بسیار بههم شبیه است. هر دو، کشورهای دارای منابع عظیم انرژی نفت و گاز و صادرکننده انرژی هستند و در بخشهای دیگر مانند محصولات کشاورزی و کالاهای مصرفی، تاکنون ظرفیت بالایی برای جهش در روابط ملموس و مشهود نبوده است. در بخشهایی هم که ظرفیت وجود داشته، زیرساختهای لازم برای بهرهگیری از فرصتها در ارتقاء حجم مبادلات دو کشور وجود نداشته. میشود اذعان کرد در دو، سه سال اخیر اقدامات موثری انجام شده و ما میتوانیم نسبت به یک فرایند روبهرشد روابط در سالهای آینده خوشبین باشیم.
این سند،فنداسیون روابط تهران و مسکو است/ ما باید به این سند که میتواند تاثیرگذار باشد خوشبین باشیم
اما در مورد این سندی که الان مورد توافق طرفین قرار گرفته و قرار است در سفر بسیار مهم پزشکیان به مسکو امضا شود، باید گفت که این یک سند پایه است که مثل فونداسیونی برای ساختمان محسوب میشود که اسناد دیگری با توجه به آن در سطوح دیگر و بخشهای متنوع میان دو کشور امضا میشود. میتوان گفت این یک سند همکاری راهبردی است که با توجه به تغییرات در ویژگی روابط دو کشور به روز می شود و براساس آن بعدا برنامههای همکاری در بخشهای مختلف تحتعنوان موافقتنامهها و قراردادها امضا خواهد شد.
طبیعتا اسنادی که میان کشورهای مختلف امضا میشود اسنادی هستند که با توجه به میزان اهتمام دو طرف جنبه اجرایی میگیرد. ما باید به این سند که میتواند تاثیرگذار باشد خوشبین باشیم؛ چرا که در فرآیند روبهرشد روابط دو کشور نقش تعیینکنندهای خواهد داشت. لذا امضای این سند برای طرف روسی هم بسیار مهم است و بههمین خاطر آنها هم مساله را دنبال کردند تا هرچه زودتر سند امضا شود.