پس از چندین سال تلاش مستمر تیم ایرانی- فرانسوی کاوش در غار قلعه‌کرد، بالاخره امروز نتایج سن قطعی این محوطه و بقایای انسانی و جانوری آن در نشریه journal of paleolithic archaeology به چاپ رسید.
به گزارش کاویان گلد، «حامد وحدتی‌نسب»، دیرینه‌انسان‌شناس در پست اینستاگرامی خود نوشت:« به جهت ادعاهای مطرح‌شده درباره سن لایه‌های حضور انسان در این غار که برای نخستین بار سن حضور قطعی انسان در فلات ایران را به ورای ۴۵۰ هزار سال پیش برده است؛ فرایند داوری و چاپ این مقاله سخت‌تر از حالت عادی بود.»
در چکیده این مقاله با عنوان «غار قلعه‌کرد (قزوین، ایران): قدیمی‌ترین شواهد از حضور انسان‌تباران دوره پلیستوسن میانه و یک دندان شیری انسان در فلات مرکزی ایران» می‌خوانیم:
فلات مرکزی ایران (ICP) با رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس در محل تلاقی شام و قفقاز از غرب و آسیای مرکزی و شرق آسیا از شرق واقع شده است. در این دو منطقه، مکان‌های باستان‌شناسی و دیرینه‌شناسی کلیدی از دوره پلیستوسن میانه یافت شده است. این اکتشافات، تنوع زیستی و فرهنگی زیادی را در این منطقه در دوران پلیستوسن میانه نشان می‌دهد و سؤالاتی را در مورد تعاملات بین آن‌ها مطرح می‌کند.
بااین‌حال به‌رغم ده‌ها سال تحقیقات میدانی، هیچ مجموعه‌ای از دوره پلیستوسن میانی با زمینه زمانی یکسان و چینه‌شناسی مشخص در فلات ایران، زاگرس و کوه‌های البرز شناخته نشده بود که بتواند به این بحث کمک کند. تاکنون قدیمی‌ترین منطقه شناخته‌شده از قدمت ۸۰ هزار سال (ka ۸۰) برخوردار بود.
پروژه مشترک دیرینه‌شناسی ایران و فرانسه غار قلعه‌کرد (قزوین) را موردبررسی مجدد قرار داد. غار قلعه‌کرد در ارتفاع ۲۱۳۷ متری در منتهی‌الیه غربی فلات ایران و مرز آن با رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد. در این مقاله از کشف مجموعه‌های باستان‌شناختی پلیستوسن میانه در محل غار، ازجمله اولین دندان آسیای بزرگ شیری از انسان در کنار آثار غنی مواد سنگی و جانوری و همچنین نخستین توصیف از چارچوب کرونوچینه‌شناسی بقایای یافت‌شده گزارش می‌کنیم.
کاوش‌ها و تجزیه‌وتحلیل‌های باستان‌شناسی و زمین‌باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان‌ها در طول پلیستوسن میانه، در بازه زمانی از حدود ۳۲ ± ۴۵۲ هزار سال تا ۱۱ ± ۱۶۵ هزار سال پیش در این محل ساکن بوده‌اند. این بازه زمانی، قدیمی‌ترین شواهد مربوط به استقرار انسان را در فلات ایران بیش از ۳۰۰ هزار سال عقب می‌برد.
دندان شیری یافت‌شده، دندان آسیای بزرگ فوقانی است و از قسمت فوقانی توالی پلیستوسن میانه می‌آید. تاج دندان به شکل گسترده‌ای تحت تأثیر سایش قرار گرفته و استنتاج‌های طبقه‌بندی را محدود می‌کند.
مطالعه این سه مجموعه باستان‌شناسی نشان می‌دهد که غار قلعه‌کرد مکرراً توسط انسان‌های فرهنگ اولیه پارینه‌سنگی میانه اشغال می‌شده است. این مجموعه‌ها برخی از صفات مجموعه‌های فرعی معاصر را به یاد می‌آورند که در قفقاز و شام و همچنین پارینه‌سنگی میانه بعدی زاگرس شناخته شده‌اند.
مجموعه جانوران عمدتاً از بقایای اسب تشکیل شده است. بقایای آن بسیار تکه‌تکه‌اند و آثار زخم‌های متعددی را نشان می‌دهند که حاصل دست انسان است؛ موردی که نشان‌دهنده فعالیت‌های قصابی قابل‌توجهی در این سایت است.
از منظر بزرگی منطقه و گستردگی دوره زمانی، این یافته‌ها غار قلعه‌کرد را به مکانی کلیدی برای آگاهی از سکونت‌گاه‌ها و پراکندگی‌های انسانی اولیه بین شام و آسیا تبدیل می‌کند.
برای مشاهده لینک مقاله، اینجا را کلیک کنید.
۵۴۲۲۷