پس از نُه ماه فعالیت پراحساس رسمی و تبلیغات گسترده، حزب رستاخیز حقیقتا به موفقیت آشکاری در جلب نظر حتی مردم عادی نیز دست نیافته است.
ضحی معتمدی: دوازدهم اسفند ۱۴۰۳ دقیقا ۵۰ سال از تأسیس حزب رستاخیز ملت ایران گذشت. حزبی که در یک بزنگاه تاریخی و سیاسی مسیر تاریخ ایران و سلطنت و محمدرضاشاه پهلوی را تغییر داد. نودوششمین نشست هفتگی خانه گفتارها که شامگاه یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۳، در خانه «گفتارها» شبکه اجتماعی کلابهاوس برگزار شد به همین موضوع اختصاص داشت؛ با عنوان «حزب رستاخیز؛ خالصگرایی در بزنگاه سیاسی» و با سخنرانی مجید تفرشی، مورخ و سندپژوه. در ادامه بخشهایی از سخنان تفرشی را در این نشست میخوانیم:
تاریخ تحزب در ایران
قبل از انقلاب مشروطیت آنچنان تجربه حزبی به صورت آشکار و علنی و رسمی نداشتهایم. گروههای زیرزمینی در داخل و خارج از کشور فعالیت داشتند که عمدتا توسط مخالفان حکومت شاهان، بخصوص در دوره ناصرالدینشاه به بعد شکل گرفته بود، یا گروههایی در داخل حکومت که دورهمی غیررسمی درباری بودند و یا مجامع مخفی فراماسونری.
نخستین تشکلهای قابلتوجه، گروههای خارج از کشوری بودند که در دوران قاجار فعالیت داشتند. از جمله شخصیتهای مهم، میرزا ملکمخان ناظمالدوله بود که گاه با حکومت همکاری میکرد و گاه مخالف آن بود. همچنین سید جمالالدین اسدآبادی، معروف به افغانی، در نشریات و مجامع فکری علیه حکومت فعالیت داشت. روشنفکران ایرانی نیز در شهرهایی مانند استانبول، برلین، پاریس و لندن تجمعاتی داشتند که رویکردهای متفاوتی از ملیگرایی، سوسیالیسم، الحاد یا دینمداری را دنبال میکردند.