برنامه VENOM، گامی بزرگ در تبدیل هواپیماهای رزمی نسل گذشته به سکوهایی پیشرفته برای آزمایش و توسعه قابلیت‌های پرواز و جنگ خودران به‌شمار می‌رود.
غزال زیاری: حدود یک هفته پیش بود که نیروی هوایی آمریکا به نقطه عطف مهمی در مسیر توسعه جنگ هوایی مبتنی بر هوش مصنوعی دست یافت.
این اتفاق با فرود آمدن آخرین جنگنده F-۱۶ Fighting Falcon متعلق به برنامه VENOM صورت گرفت و به منزله تکمیل ناوگان هواپیماهایی است که قرار است تحت پروژه مدل آزمایش و عملیات نسل بعدی وایپر (سکوی پروازی خودران (VENOM) به‌روزرسانی شوند.
برنامه VENOM چیست؟
در چارچوب برنامه VENOM، جنگنده‌های F-۱۶ با نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و سامانه‌های ابزاری جدیدی تجهیز می‌شوند تا توانایی پرواز خودران پیدا کنند.
در آوریل سال ۲۰۲۴ میلادی برنامه VENOM با تحویل دادن سه فروند F-۱۶ به بال نودو ششم آزمایش نیروی هوایی آمریکا آغاز شد. این مرحله به منزله آغاز فاز تغییر و یکپارچه‌سازی‌ای بود که منجر به توسعه سکوی پروازی خودران (VENOM-AFT) گردید؛ سیستمی طراحی‌شده برای تسریع توسعه و آزمایش نرم‌افزارهای خودران در هواپیماهای سرنشین‌دار و بدون سرنشین.
این سامانه بخشی از زیرساخت گسترده‌تری در زمینه آزمایش‌های هوش مصنوعی و خودرانی در نیروی هوایی آمریکاست و از پروژه‌هایی مثل هواگردهای جنگی مشارکتی (Collaborative Combat Aircraft – CCA) و دیگر برنامه‌های دفاعی مبتنی بر هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کند.
هدف برنامه VENOM
هدف اصلی برنامه VENOM، فراهم آوردن محیطی سریع، انعطاف‌پذیر و ایمن برای اعتبارسنجی سیستم‌های خودران و مأموریت‌محور مبتنی بر هوش مصنوعی است. مفهومی که نیروی هوایی آمریکا آن را “سرعت تا استقرار (speed-to-ramp)” می‌نامد.
استفاده از F-۱۶ به‌عنوان سکوی آزمایش، مزایای متعددی دارد؛ این جنگنده با تکیه به سابقه‌ای قابل قبول و هزینه‌ای بسیار کمتر از توسعه هواپیمایی کاملاً جدید، بستر مناسبی برای آزمایش‌های پیشرفته محسوب می‌شود. از سوی دیگر، چابک بودن، سابقه رزمی و سازگاری بالای F-۱۶، آن را به گزینه‌ای کاربردی و مؤثر در آزمایش‌های خودرانی نسل آینده تبدیل کرده است.