رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت درباره وضعیت ناشنوایی و کم‌شنوایی در کشور و اهمیت غربالگری آن توضیح داد و در عین حال ضمن اعلام کاشت رایگان حلزون شنوایی برای کودکان زیر ۷ سال، بر لزوم افزایش سهم بیمه‌ها در پوشش هزینه‌های سمعک تاکید کرد.
به گزارش خبرآنلاین، دکتر سعید محمودیان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه «روز جهانی شنوایی» و «هفته جهانی ناشنوایان» مناسبت‌هایی هستند که در ارتباط با سلامت گوش و شنوایی نامگذاری شده‌اند، اظهار کرد: سیزدهم اسفند ماه (سوم مارس) به عنوان «روز جهانی شنوایی» نامگذاری شده و سازمان بهدشت جهانی، «سلامت شنوایی» را به عنوان یک هدف در این روز تعریف کرده‌است. سازمان بهداشت جهانی نه تنها بر سلامت شنوایی را یک هدف درنظر گرفته بلکه بر سلامت گوش و شنوایی تاکیدمی‌کند.
وی درباره «هفته جهانی ناشنوایان» نیز توضیح داد: دوم تا هشتم مهر ماه نیز به عنوان هفته جهانی ناشنوایان نامگذاری شده است. هدف سازمان بهداشت جهانی از «هفته جهانی ناشنوایان» این است که ناشنوایی و کم‌شنوایی در کانون توجه قرارگیرد.
«ناشنوایی»؛ معلولیتی پنهان
نادیده گرفتن ۸۰ درصد از نیازهای مربوط به مراقبت شنوایی
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با بیان اینکه ناشنوایی و کم‌شنوایی به عنوان «معلولیت پنهان» قلمداد می‌شود، خاطرنشان کرد: متاسفانه بررسی‌ها بیانگر این است مردم به کم‌شنوایی و ناشنوایی، کمتر توجه می‌کنند؛ به نحوی که حدود ۸۰ درصد از نیازهای مربوط به مراقبت شنوایی در سطح جهان نادیده گرفته می‌شود یا کمتر در کانون توجه قرار می‌گیرد. کم‌توجهی و نادیده گرفتن به نیازهای مربوط به مراقبت شنوایی ریشه در فقر سواد سلامت مردم دارد و این موضوع در ایران نیز وجود دارد.
این متخصص ادامه داد: براساس آمار و ارقام سازمان بهداشت جهانی، کم‌توجهی و بی‌توجهی به کم‌شنوایی و ناشنوایی سبب شده که سالانه حدود یک تریلیون دلار هزینه به نظام سلامت در سطح جهان تحمیل شود.
باورهای نادرست درباره کم‌شنوایی و ناشنوایی
محمودیان با اشاره به باورها و درک نادرست از کم‌شنوایی و ناشنوایی توضیح داد: درک و باورهای نادرست و همچنین نگرش‌های جامعه نسبت به ناشنوایی و کم‌شنوایی سبب می‌شود که به افراد کم‌شنوا یا ناشنوا انگ بزنند. چنین شرایطی سبب می‌شود که فرد مبتلا به کم‌شنوایی، کم‌شنوایی خود را پنهان کند. درک، باورها و نگرش نادرست جامعه درباره کم‌شنوایی و ناشنوایی یک معضل اجتماعی است که ریشه در سطح سواد و سواد نادرست مردم دارد.
محمودیان با بیان اینکه معضل اجتماعی درک و باورهای نادرست درباره ناشنوایی سبب شده که رسیدگی به ناشنوایی چندان در شرایط مساعدی نباشد، خاطرنشان کرد: بسیاری از افرادی که مبتلا به کم‌شنوایی هستند از توانایی بالایی برخوردارند؛ اگر مشکل کم‌شنوایی این افراد در زمان مناسب شناسایی شود، به طور قطع می‌تواند اثرگذار باشد.
ابتلای ۳ تا ۵ مورد به کم‌شنوایی در هر ۱۰۰۰ تولد
کم‌شنوایی «مادرزادی» و «اکتسابی»
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت درباره کم‌شنوایی و ناشنوایی «مادرزادی» و «اکتسابی» اظهار کرد: جمعیت موالید کشور حدود یک میلیون و ۳۰۰هزار نفر در سال گذشته گزارش شده و براساس غربالگری‌هایی که در سطح کشور انجام می‌شود، حدود ۳.۷ در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند؛ به عبارت دیگر ۳ تا ۵ مورد در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند. کم‌شنوایی مادرزادی و عوامل ژنتیکی مانند ازدواج‌های فامیلی در ۵۰ تا ۶۰ موارد مبتلا به کم‌شنوایی نقش دارد.
وی ادامه داد: علاوه بر موارد ژنتیکی و مادرزادی، عوامل دیگر مانند «بیماری‌ها»، «تاثیر بیماری‌های عفونی در دوران نوزادی مانند سرخک، سرخجه، سندروم تورچ»، «زایمان سخت» و «اتفاقات دوران بارداری» به میزان ۴۰ تا ۴۵ درصد بر ابتلای موالید به کم‌شنوایی اثرگذار هستند.
توجه به غربالگری شنوایی نوزادان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه
این متخصص شنوایی‌سنجی با بیان اینکه توجه به نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است، تاکید کرد: نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند، می‌بایست مورد غربالگری قرار گیرند؛ چرا که احتمال شیوع کم‌شنوایی در این شرایط به دلیل مسائلی مانند «وزن کم در هنگام تولد» افزایش می‌یابد. کودکانی که با وزن کم به دنیا می‌آیند به عنوان نوزاد نارس شناسایی می‌شوند و نارس‌بودن می‌تواند شناسایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی برای نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند؛ می‌تواند شنوایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل غربالگری این گروه از نوزادان حائز اهمیت است.
محمودیان با بیان اینکه ایران جزو منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی است، توضیح داد: ایران جزو شش کشور منتخب منطقه مدیترانه‌شرقی سازمان بهداشت جهانی در حوزه سلامت گوش محسوب می‌شود و اقدامات درخشانی طی سال‌های اخیر به منظور پیشگیری از کم‌شنوایی و ناشنوایی صورت گرفته‌است.
سمعک، وسیله حیاتی برای کم‌شنوایی
اهمیت شناسایی کم‌شنوایی نوزاد قبل از ۶ ماهگی
وی در بخش دیگر صحبت‌هایش با بیان اینکه سمعک یک وسیله حیاتی برای کم‌شنوایی است، گفت: سمعک، یک وسیله کمک‌شنوایی است و استفاده از این وسیله برای کودکانی که به کم‌شنوایی مادرزادی یا اکتسابی مبتلا هستند، «حیاتی» قلمداد می‌شود. شناسایی کودکان مبتلا به کم‌شنوایی یک امر ضروری است؛ این افراد باید در زمان طلایی یعنی «پیش از ۶ ماهگی» شناسایی شوند تا اقدامات مداخله‌ای برای آنها انجام شود. شناسایی هرچه سریع‌تر این گروه از کودکان سبب نجات آنها می‌شود و به راحتی می‌توانند مسیر تکامل خود را طی‌کنند.
بیش از ۱۷ مرکز تخصصی کاشت حلزون شنوایی در کشور
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با اینکه بیش از ۱۵هزار عمل تخصصی کاشت حلزون شنوایی انجام شده، خاطرنشان کرد: برخی کودکان نمی‌توانند از سمعک استفاده کنند و در مسیر کاشت حلزون شنوایی قرار می‌گیرند. بیش از ۱۷ مرکز تخصصی در کشور حضور دارند که خدمات تخصصی کاشت حلزون شنوایی را انجام می‌دهند. متخصصان شنوایی‌سنجی و جراحان گوش، حلق و بینی در زمینه کاشت حلزون شنوایی با یکدیگر همکاری می‌کنند. اگرچه کاستی‌هایی در زمینه کاشت حلزون شنوایی وجود دارد اما در این عرصه جزو کشورهای پیشرو منطقه مدیترانه شرقی هستیم.
سن طلایی غربالگری شنوایی
وی با اشاره به ضرورت غربالگری شنوایی تصریح کرد: غربالگری‌های مربوط به شنوایی باید در سنین مختلف انجام شود اما «پیش از یک ماهگی» (بدو تولد تا ۲۸ روزگی)، سن طلایی برای غربالگری شنوایی است تا هرگونه اختلال، آسیب و کم‌شنوایی شناسایی شده و پیش از سه ماهگی تشخیص قطعی انجام شود.
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت ادامه داد: پس از تشخیص قطعی، درمان و مداخلات لازم می‌بایست تا پیش از ۶ ماهگی انجام شود؛ اگر نوزاد به کم‌شنوایی مادرزادی مبتلا باشد، می‌بایست به وسیله «درمان‌های با سمعک»، «درمان‌بخشی شنوایی»، «کاشت حلزون شنوایی» خدمات درمانی را ارائه داد.
کاهش سن مداخلات درمانی ناشنوایی در کشور
وی با بیان اینکه سن مداخلات درمانی کم‌شنوایی کاهش یافته، تصریح کرد: در گذشته، مداخلات درمانی مربوط به کم‌شنوایی کودکان در سنین ۳ تا ۴ سالگی اتفاق می‌افتاد اما در حال حاضر مداخلات درمانی تا پیش از یک‌سالگی انجام می‌شود.
او با بیان اینکه مسائل مربوط به سلامت گوش در نظام سلامت کشور ادغام یافته، اظهار کرد: به دلیل انجام غربالگری‌های شنوایی و ثبت اطلاعات افراد در سامانه‌های الکترونیکی، سن مداخلات درمانی کم‌شنوایی کاهش یافته است.
ضرورت توجه به ۷ محور درباره سلامت گوش
وی با بیان اینکه سازمان بهداشت جهانی ۷ محور را درباره سلامت گوش مطرح کرده، اظهار کرد: اگر خواهان بازگرداندن افراد مبتلا به کم‌شنوایی به جامعه هستیم، می‌بایست ۷ محور سازمان بهداشت جهانی درباره سلامت گوش را رعایت‌کنیم. کم‌شنوایی و ریسک فاکتورهای آن می‌توانند در هر سنی اتفاق افتد.
محمودیان با اشاره به جامعه آماری مبتلایان به کم‌شنوایی در کودکان بیان کرد: بررسی‌ها بیانگر این است که نرخ ابتلای کودکان ۳ تا ۵ سال به کم‌شنوایی حدود سه درصد است؛ یعنی ۳ نفر از هر ۱۰۰ کودک ۳ تا ۵ ساله به کم‌شنوایی مبتلا است. علل عمده کم‌شنوایی کودکان ۳ تا ۵ ساله به دلیل «اوتیت‌ها» است که مایع در گوش میانی آمده و سبب صدمات شنوایی می‌شود. نکته مهم و اساسی این است که این افراد باید به زودی شناسایی شوند.
آمار مبتلایان به کم‌شنوایی در سنین مختلف
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت ادامه داد: ابتلا به کم‌شنوایی در سنین ۷ تا ۱۸ سالگی حدود ۱.۵ درصد است. همچنین بررسی‌ها بیانگر این است که جمعیت کشور نسبت به گذشته پیرتر شده و حدود ۱۰ میلیون سالمند در کشور حضور دارند. حدود ۴۲ درصد از جمعیت بالای ۶۵ سال کشور به کم‌شنوایی ناتوان‌کننده مبتلا هستند و به دلیل کم‌شنوایی خود در برقراری ارتباط ناتوان هستند. افرادی که در برقراری ارتباطات خود دچار مشکل‌شده‌اند به سمعک نیاز دارند.
وی ادامه داد: همچنین آمار و آرقام بیانگر این است که ۱۰۰ درصد افراد بالای ۸۰ سال به کم‌شنوایی مبتلا هستند و درجاتی از ناشنوایی در این گروه سنی وجود دارد.
محمودیان درباره شیب کم‌شنوایی در کشور توضیح داد: میزان شیب‌کم‌شنوایی از ۳.۷ در هر ۱۰۰۰ تولد به میزان ۱۰۰ درصد در افراد بالای ۸۰ سال می‌رسد. با توجه به شیب شنوایی کشور، وزارت بهداشت نسبت به تدوین بسته‌های خدمتی به صورت گام‌به‌گام عمل کرده و این بسته‌ها در حال ادغام در نظام سلامت است. یک فرد باید از نوزادی تا مرگ رصد شود؛ چرا که امکان بروز کم‌شنوایی در هر سنی از زندگی وجود دارد.
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با اشاره به عوامل تهدیدکننده شنوایی توضیح داد: هنگامی که یک فرد وارد بازار کار می‌شود، سروصداهای شدید می‌تواند یک عامل تهدید کننده برای شنوایی باشد. کارگران مجموعه‌های صنعتی، افراد نظامی در معرض آسیب‌های شنوایی قرار دارند؛ اگر این افراد از محافظ استفاده نکنند، بروز کم‌شنوایی یک مساله اجتناب‌ناپذیر برای آنها به حساب می‌آید.
تاثیر هدفون و هندزفری بر شنوایی
وی با اشاره به استفاده از هندزفری و تاثیر این وسیله بر شنوایی گفت: هدفون‌ها و هندزفری یک تهدید برای کم‌شنوایی محسوب می‌شوند؛ به نحوی که این وسیله‌ها سبب رشد کم‌شنوایی شده‌اند. ارائه بسته‌های آموزشی و ارتقاء سواد سلامت جامعه به طرق مختلف می‌تواند سبب آگاهی اقشار مختلف درباره اهمیت سلامت شنوایی شود. نه تنها ارائه بسته‌های آموزشی و ارتقاء سواد سلامت جامعه به طرق مختلف می‌تواند سبب آگاهی اقشار مختلف شود بلکه در صورت ابتلا به کم‌شنوایی درخواهند یافت که کم‌شنوایی خود را کتمان نکنند و به این موضوع رسیدگی کنند.
محمودیان با بیان اینکه «ارتباط» اساس زندگی انسان‌ها است، توضیح داد: به واسطه پیشرفت علم، انسان با استفاده از سمعک یا کاشت حلزون شنوایی می‌تواند زندگی خود را نجات دهد و با دیگران ارتباط برقرار کنند.
هزینه بالای سمعک و پوشش بیمه‌ای
وی با بیان اینکه پروتزهایی که به منظور اصلاح کم‌شنوایی استفاده می‌شوند ناجی زندگی افراد از منظر ارتباطی هستند، گفت: سمعک جزو موارد با تکنولوژی بالا است و فقط چند شرکت نسبت به تولید این وسیله اقدام می‌کنند. سمعک جزو موارد وارداتی است و دستخوش نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها است. اگرچه تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز بر حلزون شنوایی نیز اثرگذار است اما تاثیر این مولفه‌ها بر سمعک بیشتر است.
کاشت رایگان حلزون شنوایی برای کودکان زیر ۷ سال
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با بیان اینکه دولت در زمینه انجام اقدامات تشخیصی کم‌شنوایی و سمعک تمهیداتی اندیشیده است، اظهار کرد: بیمه‌ها به واسطه تمهیدات دولت، حدود ۷۰ درصد از هزینه سمعک را تحت پوشش قرار می‌دهند. همچنین کاشت حلزون شنوایی برای کودکان کمتر از هفت سال به صورت کاملا رایگان انجام می‌شود و هزینه هر حلزون شنوایی حدود ۸هزار یورور است. دولت به منظور جلوگیری از ورود فشار به مردم نسبت به کاشت حلزون شنوایی به صورت رایگان اقدام می‌کند اما مردم در زمینه نگهداری از حلزون با چالش‌هایی مواجه هستند.
قیمت سمعک و پوشش بیمه‌ای آن
وی ادامه داد: هزینه مربوط به سمعک نسبت به حلزون شنوایی برای مردم بیشتر است و بیمه‌ها باید هزینه‌های بیشتری را متقبل شوند. قیمت هر سمعک به طور متوسط حدود ۲۰ میلیون تومان است. بیمه‌ها ۷۰ درصد از هزینه پرداختی برای سمعک را پرداخت می‌کنند. بیمه‌ها در ۱۰ سال یکبار هزینه‌های سمعک را پرداخت می‌کنند اما وزارت بهداشت خواسته است که بیمه‌ها هزینه‌های مربوط به سمعک را هر ۵ سال یکبار پرداخت کنند.
این متخصص درباره سرانه سلامت مردم در حوزه سلامت گوش گفت: خوشبختانه سرانه سلامت مردم در حوزه گوش به واسطه اقدامات انجام شده، افزایش یافته است.