محققان با بررسی ژنوم بیش از ۳۰۰۰ نفر در سراسر ژاپن، ریشه پیچیده این جمعیت را روشن کردند که این بررسی ممکن است راه را برای دنیای پزشکی نیز هموار کند.
غزال زیاری: محققان کشف کردند که دودمان ژنتیکی جمعیت ژاپن شامل سه گروه اجدادی است. این در حالی است که تا پیش‌ازاین، آن‌ها دو گروه را مورد بازبینی قرار داده بودند. این مطالعه با استفاده از توالی یابی کل ژنوم بیش از ۳۲۰۰ نفر از سراسر ژاپن انجام شد و طی آن، تغییرات ژنتیکی و پیوندهای مهمی با شمال شرق آسیا، به‌ویژه مردم Emishi شناسایی گردید.
تنوع ژنتیکی در ژاپن
این مطالعه ژنتیکی، توسط دانشمندان مرکز علوم پزشکی یکپارچه RIKEN انجام شد و شواهد به‌دست‌آمده حکایت از آن دارد که مردم ژاپن از سه گروه اجدادی هستند. این نتایج، این باور دیرینه درباره وجود دو گروه اجدادی اصلی در ژاپن، یعنی گروه‌های شکارچی-جمع‌آور-ماهی‌گیر بومی جومون و مهاجران برنج‌کار از شرق آسیا را به چالش می‌کشد.
حالا محققان، گروه سومی را با پیوندهای بالقوه با شمال شرق آسیا که به‌اصطلاح مردم Emishi نامیده می‌شوند، شناسایی کرده‌اند و بدین ترتیب اعتبار بیشتری به نظریه “منشأ سه‌جانبه” که اولین بار در سال ۲۰۲۱ پیشنهاد شد، داده خواهد شد.
چیکاشی ترائو، مسئول این مطالعه دراین‌باره توضیح داده که جمعیت ژاپن از نظر ژنتیکی آن‌قدرها که تصور می‌شد، همگن نیست: «تحلیل ما، ساختار زیرجمعیت ژاپن را در مقیاسی خوب نشان داد که براساس موقعیت‌های جغرافیایی در کشور طبقه‌بندی‌شده است.»
جستجو برای سرنخ‌های بیشتر
اعضای این تیم، بعد از تعیین توالی DNA بیش از ۳۲۰۰ نفر در هفت منطقه ژاپن از هوکایدو در شمال تا اوکیناوا در جنوب این کشور، به نتایجی دست یافتند که این‌یکی از بزرگ‌ترین تجزیه‌وتحلیل‌های ژنتیکی جمعیت غیراروپایی تا به امروز است.
محققان در این راستا از تکنیکی به نام توالی یابی کل ژنوم استفاده کردند که ترکیب ژنتیکی کامل یک فرد که هر سه میلیارد جفت باز DNA را نشان می‌دهد. این روش تقریباً ۳۰۰۰ برابر بیشتر از روش ریزآرایه DNA اطلاعاتی را در اختیار محققان می‌گذارد که همین اطلاعات به شکل گسترده‌ای مورداستفاده قرارگرفته است. ترائو دراین‌باره گفت: «توالی یابی کل ژنوم به ما این فرصت را می‌دهد که داده‌های بیشتری در اختیار داشته باشیم و چیزهای جالب‌تری پیدا کنیم.»
کاوش پیوندهای اجدادی و گونه‌های نادر ژن
این محققان برای افزایش بیشتر سودمندی داده‌ها و بررسی پیوندهای بالقوه بین ژن‌ها و برخی بیماری‌ها، اطلاعات DNA به‌دست‌آمده را با داده‌های بالینی مرتبطی مثل تشخیص بیماری، نتایج آزمایش و اطلاعات در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی ترکیب کردند. آن‌ها این اطلاعات را در پایگاه داده‌ای به نام دایره المعارف ژاپنی کل ژنوم/کتابخانه توالی اگزوم (JEWEL) گردآوری کردند.
ترائو در توضیح درباره مطالعه انواع ژن‌های نادر گفت: «ما استدلال کردیم که گاهی می‌توان گونه‌های کمیاب را به جمعیت‌های اجدادی خاص ردیابی کرد و این در آشکار کردن الگوهای مهاجرت در ژاپن آموزنده است.»