آشنایی با روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و جزئیات آن‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و بهینه‌تر در مدیریت دارایی‌ها کمک کند.
اگرچه سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در بسیاری از موارد بازدهی کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های پرریسک دارد، اما نقش مهمی در مدیریت ریسک ایفا می‌کنند. این نوع سرمایه‌گذاری می‌تواند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کرده و ثبات بیشتری به سبد دارایی‌ها دهد. علاوه بر این، در برخی دوره‌ها مشاهده شده است که سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک حتی بازدهی بالاتری نسبت به گزینه‌های پرریسک داشته‌اند. به همین دلیل، آشنایی با روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و جزئیات آن‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و بهینه‌تر در مدیریت دارایی‌ها کمک کند.
انواع سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در ایران
هنگامی که صحبت از سرمایه‌گذاری کم‌ریسک می‌شود، بسیاری از افراد در نگاه اول به سپرده‌های بانکی فکر می‌کنند، زیرا این روش از گذشته تاکنون به‌عنوان یک گزینه مطمئن با ریسک پایین شناخته شده است. بااین‌حال، سپرده‌های بانکی معمولا سود محدودی دارند و در بسیاری شرایط، بازدهی آن‌ها حتی از نرخ تورم کمتر است.
امروزه گزینه‌های متنوع‌تری برای سرمایه‌گذاری با ریسک کم وجود دارد که می‌توانند بازدهی مناسب‌تری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. یکی از بهترین و پرطرفدارترین روش‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در سال‌های اخیر، صندوق‌های درآمد ثابت هستند. این نوع خاص از صندوق های سرمایه گذاری به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردشان، مزایای متعددی نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
صندوق درآمدثابت چیست و نحوه فعالیت آن به چه صورت است؟
صندوق درآمد ثابت نوعی ابزار سرمایه‌گذاری کم‌ریسک است که بخش زیادی از دارایی‌های آن در اوراق با درآمد ثابت، مانند سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌شود. این صندوق‌ها برای افرادی مناسب است که به دنبال سودی مطمئن و نسبتا ثابت هستند.
نحوه فعالیت صندوق‌های درآمدثابت به این صورت است که سرمایه افراد را جمع‌آوری کرده و در دارایی‌های کم‌ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند. سپس سود حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها را بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کنند. برخی از این صندوق‌ها پرداخت سود ماهانه دارند، درحالی‌که برخی دیگر سود را در ارزش واحدهای صندوق منعکس می‌کنند و امکان کسب سود از رشد قیمت واحدها را فراهم می‌سازند. در حالت دوم شما در زمان فروش، به سود خود دسترسی پیدا می‌کنید.
چه زمانی سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمدثابت مناسب است؟
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت زمانی بهترین گزینه است که چشم‌انداز بازارهای مالی نامشخص یا نزولی باشد یا نرخ سود این صندوق‌ها از نرخ تورم بیشتر شود. در چنین شرایطی، این نوع صندوق‌ها گزینه‌ای مطمئن برای حفظ ارزش سرمایه محسوب می‌شوند..
برای مثال، از اسفند ۱۴۰۱ تا آبان ۱۴۰۲ بسیاری از بازارهای مالی در وضعیت رکودی و روندی خنثی قرار داشتند. در این بازه، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار که تا اسفند ۱۴۰۱ به حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده هم بود، در آبان ۱۴۰۲ تا حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان کاهش یافت. این در حالی است که صندوق‌های درآمد ثابت در همین دوره حدود ۲۰ درصد بازدهی داشته‌اند. چنین نمونه‌هایی نشان می‌دهند که در دوره‌های رکود یا نوسانات نامطمئن، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت می‌تواند تصمیمی هوشمندانه باشد.
سرمایه‌گذاری در صندوق درآمدثابت چه تفاوتی با سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی دارد؟
صندوق‌های درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی هر دو گزینه‌های کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی میان آن‌ها وجود دارد که می‌تواند در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تاثیرگذار باشد.
۱. بازدهی بالاتر و سود مرکب
سود صندوق‌های درآمد ثابت برخلاف سپرده‌های بانکی به‌صورت مرکب و روزشمار محاسبه می‌شود. یعنی هر روزی که سود به سرمایه شما اضافه می‌شود، روز بعد سود جدید نه‌تنها روی مبلغ اولیه بلکه روی سود روزهای قبل هم محاسبه می‌شود. این فرآیند باعث افزایش بازدهی سرمایه در طول زمان می‌شود.
برای مثال فرض کنید ۱۰۰ میلیون تومان در یک صندوق درآمد ثابت با سود ۲۰ درصد سالانه سرمایه‌گذاری کرده‌اید. در این حالت، سود روزانه حدود ۰.۰۵ درصد محاسبه می‌شود، یعنی روز اول حدود ۵۰ هزار تومان سود دریافت می‌کنید. این مبلغ به اصل سرمایه اضافه می‌شود و روز بعد سود روی ۱۰۰ میلیون و ۵۰ هزار تومان محاسبه خواهد شد. با ادامه این روند، سود هر روز بیشتر از روز قبل می‌شود و در نهایت، پس از یک سال سودی بیشتر از ۲۰ میلیون تومان خواهید داشت، زیرا سودهای روزانه به‌طور پیوسته روی هم انباشته شده‌اند.
۲. حداقل زمان سرمایه‌گذاری
در سپرده‌های بانکی، معمولا برداشت زودتر از موعد مشخص (مثلا یک ماه) باعث کاهش یا حذف سود آن دوره می‌شود. اما در صندوق‌های درآمد ثابت، امکان سرمایه‌گذاری حتی برای دوره‌های کوتاه‌مدت، مانند یک هفته هم وجود دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر زمان سرمایه خود را برداشت کنند.
۳. نحوه سرمایه‌گذاری و دسترسی
افتتاح حساب سپرده بانکی معمولا نیازمند مراجعه حضوری به شعب بانک است. در مقابل، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت به‌صورت آنلاین و از طریق کارگزاری‌های بورسی انجام می‌شود، که این فرآیند را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند.
با توجه به این تفاوت‌ها، صندوق‌های درآمد ثابت گزینه‌ای مناسب برای افرادی هستند که به دنبال بازدهی بالاتر، نقدشوندگی بیشتر و سرمایه‌گذاری بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک‌ها هستند.
جمع‌بندی
به عنوان جمع‌بندی می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که اگر فردی ریسک‌پذیر نیستید و به دنبال سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک هستید، صندوق‌های درآمد ثابت یکی از بهترین گزینه‌ها برای شما محسوب می‌شوند. این صندوق‌ها با ویژگی‌ها و مزایای متعددی که دارند، انعطاف‌پذیری بالایی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند؛ از جمله حداقل سرمایه موردنیاز پایین و امکان سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت.
اما این تمام ماجرا نیست. حتی اگر به‌صورت حرفه‌ای در بازارهای مالی فعالیت می‌کنید، صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند به‌عنوان یک ابزار کارآمد برای مدیریت ریسک و افزایش تنوع در پرتفوی سرمایه‌گذاری شما مورد استفاده قرار گیرند و به حفظ تعادل در سرمایه‌گذاری کمک کنند.