ایران همواره به نقش افغانستان به‌عنوان یکی از همسایگان شرقی خود توجه داشته و «انرژی» در همه ادوار یکی از مهمترین مسائل مورد گفت‌وگوی دو کشور بوده است.
به گزارش کاویان گلد به نقل از پایگاه خبری راه نو آنلاین، چند روز پیش بود که هدایت‌الله بدری، سرپرست وزارت معادن و پترولیوم افغانستان به‌منظور شرکت در همایش معدن به تهران آمد. او در این سفر با وزرای نفت و صنعت، معدن و تجارت ایران دیدار داشت. این نخستین دیدار رسمی او با دو وزیر تجاری و اقتصادی ایرانی پس از حاکمیت دوباره طالبان بود.
درخواست دوسویه برای تعمیق روابط تجاری
ﻣﺤﺴﻦ پاک‌نژاد، وزیر نفت در این دیدار به برادری و حفظ منافع متقابل بین دو کشور تأکید و اعلام کرد که سیاست دولت چهاردهم توسعه و تعمیق روابط اقتصادی به‌ویژه در حوزه نفت و گاز با همسایگان است.
او همچنین گفت که سطح روابط دو کشور در حوزه انرژی به اندازه ظرفیت‌های موجود نیست و در زمینه صادرات محصولات پتروشیمی، آموزش نیروی انسانی، صادرات گاز و توسعه صنعت سی‌ان‌جی به افغانستان اعلام آمادگی کرد.
سرپرست وزارت معادن و پترولیوم افغانستان هم با اشاره به اشتراکات تهران – کابل در زمینه فرهنگی و تاریخی، اعلام کرد: دو کشور با توجه به مرز طولانی و موقعیت جغرافیایی‌شان می‌توانند به اتصال منطقه‌ای و تبادلات تجاری میان هم و سایر کشورها کمک شایانی کنند.
او با اشاره به وجود پنج حوزه رسوبی و اکتشافی نفت و گاز در کشور افغانستان و نیاز این کشور به اجرای عملیات اکتشافی در این حوزه‌ها، از شرکت‌های دانش بنیان ایرانی خواست برای اکتشاف، توسعه و تولید از میدان‌های نفتی و گازی احتمالی و تازه کشف‌شده این کشور اقدام کنند.
پنجمین مقصد کالاهای صادراتی ایران
طبق آمار رسمی، افغانستان پنجمین مقصد کالاهای صادراتی ایران است.
بخش اعظم این صادرات را هم سوخت و فرآورده‌های نفتی تشکیل می‌دهد، البته این آمار به جز حجم سوختی است که به‌طور قاچاق و غیرقانونی به این کشور منتقل می‌شود.
حجم زیادی از مرزهای شرقی کشور با افغانستان مشترک است؛ کشوری که سال‌های طولانی درگیر ناامنی و بی‌ثباتی بوده و همین موضوع سبب شده است تبادلات تجاری از جمله انرژی بین دو کشور با مشکل روبه‌رو شود.
همانطور که سال‌هاست انتقال گاز طبیعی از ایران به افغانستان به همین دلایل معلق و بی‌نتیجه مانده است.
هرچند در ادوار مختلف رایزنی و مذاکرات فراوانی برای عملیاتی‌شدن آن انجام شد، اما مسئولان وزارت نفت همواره اعلام کردند که انتقال گاز طبیعی به دلیل ناامنی و خطر خرابکاری و منفجر کردن خطوط، اجرایی نشده است. در حالی که افغانستان از سال‌ها پیش می‌توانست مانند ترکیه و عراق یکی از مقاصد اصلی صادرات گاز و منبع درآمد برای ایران باشد.
سخنگوی وزارت تجارت افغانستان چندی پیش گفته بود که در سال ۲۰۲۴، بزرگترین صادرکننده کالا به افغانستان در بین کشورهای همسایه و منطقه، ایران بوده است.
بر این اساس، ارزش حجم واردات افغانستان ۱۰.۶ میلیارد دلار است که ایران از این مبادلات ۲۱ درصد سهم دارد و حجم صادرات ایران به این کشور، حدود ۲.۲ میلیارد دلار است.
اکنون حدود چهار سال از حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان می‌گذرد و بی‌شک ایران سعی دارد روابط تجاری خود را به‌ویژه در حوزه انرژی با این کشور تقویت کند. توسعه و تعمیق روابط دوسویه نه‌تنها موجب کنترل قاچاق سوخت می‌شود، بلکه می‌تواند برای ایران ارزآوری داشته باشد. البته اگر درست و برنامه‌ریزی‌شده انجام شود.
۲۲۳۲۳۳