محمد صادقی، روزنامه‌نگار: چرایی و چگونگیِ ترور سپهبد حاجعلی رزم‌آرا در ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ از سوی برخی سیاست‌مدارها، تاریخ‌نگارها و تحلیل‌گرهای سیاسی، مبهم و مرموز جلوه داده شده است. اکنون به برخی از نوشته‌ها و اظهارنظرها، و مهم‌تر از همه استدلال‌ها، بپردازیم تا مشخص شود بر چه اساسی موضوع تا این اندازه رازآلود و ابهام‌آمیز نشان داده شده است.

اسرار قتل رزم‌آرا محمد ترکمان

محمد ترکمان در کتاب «اسرار قتل رزم‌آرا» که بخش بزرگی از آن دربردارنده اسناد و مدارک یعنی متن بازجویی‌ها، گزارش‌ها، نامه‌ها و... است، ما را در جریان سیر پرونده این ترور می‌گذارد. اما در پیشگفتار، با نقل چند خاطره، کوشش می‌کند ذهن خواننده را به این مشغول کند که قتل رزم‌آرا توسط فدائیان اسلام انجام نشده بلکه دست دیگری در کار بوده است. ترکمان با نقل گفته‌ها و خاطره‌هایی از ابوالقاسم رفیعی از اعضای فدائیان اسلام که ادعا دارد شب قبل از ترور شخصی به نام فریدونی خبر می‌دهد که اگر می‌خواهید رزم‌آرا را به قتل برسانید فردا صبح در مراسم ختم خواهد بود و فردا هم فریدونی در مقابل مسجد سلطانی دیده شده، مظفر بقایی که ادعا دارد یکی از محافظان رزم‌آرا او را به قتل رسانده که از کودتای او جلوگیری شود و طهماسبی قاتل نبوده، علی حجتی کرمانی که نقل کرده ابوالقاسم کاشانی به او گفته بوده که به نواب صفوی گفته بوده که رزم‌آرا به دست طهماسبی به قتل نرسیده، محمد مصدق که در پاسخ به شاه برای حفاظتِ بیشتر از خود گفته بوده این محافظان بیشتر از محافظانِ رزم‌آرا از من محافظت نخواهند کرد، منوچهر فرمانفرمائیان که گفته قرار بوده جلال‌الدین تهرانی در ملاقات با شاه از او بخواهد که استعفای رزم‌آرا را بپذیرد ولی رزم‌آرا سرانجام به تهرانی می‌گوید قصد کناره‌گیری ندارد، این‌گونه جمع‌بندی می‌کند که «با توجه به فقدان دلایل روشن، مبنی بر قتل رزم‌آرا توسط خلیل طهماسبی، و وجود دلایل آشکاری که حکایت از قتل رزم‌آرا توسط محافظان نام‌برده می‌کرد، تهیه‌کننده ماده‌واحده تقدیم‌شده به مجلس شورای ملی در تاریخ ۱۶ مرداد ۱۳۳۱ که امضای گروهی از نمایندگان مجلس را نیز به همراه داشت ماده فوق را به شرح زیر تحریر نموده بود.» که در ادامه به آن ماده‌واحده در مجلس هفدهم نگاهی خواهیم داشت. سپس، به خاطرات مصور رحمانی تکیه می‌کند که ادعا دارد ضارب اصلی گروهبانی در لباس غیرنظامی بوده است.

"/>

پشت پرده ترور رزم‌آرا از قصه‌پردازی تا واقعیت

مصور رحمانی ادعا دارد که گلوله‌ای با کالیبر متفاوت و از اسلحه‌ای قوی‌تر موجب قتل رزم‌آرا شده، اما آیا هیچ سند و مدرکی در این زمینه ارائه شده یا وجود دارد؟…

پشت پرده ترور رزم‌آرا از قصه‌پردازی تا واقعیت

محمد صادقی، روزنامه‌نگار: چرایی و چگونگیِ ترور سپهبد حاجعلی رزم‌آرا در ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ از سوی برخی سیاست‌مدارها، تاریخ‌نگارها و تحلیل‌گرهای سیاسی، مبهم و مرموز جلوه داده شده است. اکنون به برخی از نوشته‌ها و اظهارنظرها، و مهم‌تر از همه استدلال‌ها، بپردازیم تا مشخص شود بر چه اساسی موضوع تا این اندازه رازآلود و ابهام‌آمیز نشان داده شده است.

اسرار قتل رزم‌آرا محمد ترکمان

محمد ترکمان در کتاب «اسرار قتل رزم‌آرا» که بخش بزرگی از آن دربردارنده اسناد و مدارک یعنی متن بازجویی‌ها، گزارش‌ها، نامه‌ها و… است، ما را در جریان سیر پرونده این ترور می‌گذارد. اما در پیشگفتار، با نقل چند خاطره، کوشش می‌کند ذهن خواننده را به این مشغول کند که قتل رزم‌آرا توسط فدائیان اسلام انجام نشده بلکه دست دیگری در کار بوده است. ترکمان با نقل گفته‌ها و خاطره‌هایی از ابوالقاسم رفیعی از اعضای فدائیان اسلام که ادعا دارد شب قبل از ترور شخصی به نام فریدونی خبر می‌دهد که اگر می‌خواهید رزم‌آرا را به قتل برسانید فردا صبح در مراسم ختم خواهد بود و فردا هم فریدونی در مقابل مسجد سلطانی دیده شده، مظفر بقایی که ادعا دارد یکی از محافظان رزم‌آرا او را به قتل رسانده که از کودتای او جلوگیری شود و طهماسبی قاتل نبوده، علی حجتی کرمانی که نقل کرده ابوالقاسم کاشانی به او گفته بوده که به نواب صفوی گفته بوده که رزم‌آرا به دست طهماسبی به قتل نرسیده، محمد مصدق که در پاسخ به شاه برای حفاظتِ بیشتر از خود گفته بوده این محافظان بیشتر از محافظانِ رزم‌آرا از من محافظت نخواهند کرد، منوچهر فرمانفرمائیان که گفته قرار بوده جلال‌الدین تهرانی در ملاقات با شاه از او بخواهد که استعفای رزم‌آرا را بپذیرد ولی رزم‌آرا سرانجام به تهرانی می‌گوید قصد کناره‌گیری ندارد، این‌گونه جمع‌بندی می‌کند که «با توجه به فقدان دلایل روشن، مبنی بر قتل رزم‌آرا توسط خلیل طهماسبی، و وجود دلایل آشکاری که حکایت از قتل رزم‌آرا توسط محافظان نام‌برده می‌کرد، تهیه‌کننده ماده‌واحده تقدیم‌شده به مجلس شورای ملی در تاریخ ۱۶ مرداد ۱۳۳۱ که امضای گروهی از نمایندگان مجلس را نیز به همراه داشت ماده فوق را به شرح زیر تحریر نموده بود.» که در ادامه به آن ماده‌واحده در مجلس هفدهم نگاهی خواهیم داشت. سپس، به خاطرات مصور رحمانی تکیه می‌کند که ادعا دارد ضارب اصلی گروهبانی در لباس غیرنظامی بوده است.

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *