پس از حمله اخیر اسرائیل به ایران، تهران خود را در موقعیتی منحصر به فرد برای توقف چرخه خشونت می‌بیند. سوال این است که آیا ایران و ایالات متحده می‌توانند از این فرصت برای دستیابی به توافق "توقف برای توقف" فوری استفاده کنند تا منطقه را به سمت ثبات هدایت کنند.
به گزارش خبرآنلاین نشریه (pressenza) در مقاله ای به قلم علی کیایی نوشت: تهران با یک تصمیم حیاتی روبرو است: پاسخ اخیر اسرائیل را به عنوان یک فصل بسته تلقی کند و متناسب با آن واکنش نشان دهد یا برای رسیدگی به مسائل امنیتی دوجانبه و منطقه‌ای وارد گفتگوی مستقیم با واشنگتن شود. پاسخ ایران، چه برای افزودن سوخت به آتش و چه برای خاموش کردن شعله‌ها، پیامدهای جهانی خواهد داشت. این تصمیم همچنین می‌تواند بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده بین دونالد ترامپ و کامالا هریس تأثیر بگذارد.
همانطور که می گویند، “احمق جان، این اقتصاد است!” که نتیجه انتخابات آمریکا را تعیین می کند.(اشاره به جمله معروف جیمز کارویل، مشاور کارزار انتخاباتی بیل کلینتون) اینجاست که ایران یک برگ برنده دارد: قدرت آن برای تأثیرگذاری شدید بر قیمت های جهانی نفت، با پیامدهای مستقیم (واقعی یا درک شده) برای اقتصاد آمریکا.
ایران می تواند تهدید خود را برای مختل کردن جریان های انرژی جهانی از طریق تنگه هرمز – که تا ۳۰ درصد از نفت جهانی از آن عبور می کند – عملی کند و از حملات مداوم حوثی ها به کشتی های وابسته به اسرائیل در دریای سرخ حمایت کند. چنین اقدامی باعث افزایش قیمت نفت و گاز، سقوط اقتصاد جهانی به رکود و شعله ور شدن یک جنگ منطقه ای با دخالت عمیق آمریکا خواهد شد. این روند رأی دهندگان را در حالی که برای رأی دادن در ایالت های نبرد که نتیجه انتخابات را تعیین می کنند آماده می شوند، تحت تأثیر قرار خواهد داد.
واشنگتن و تهران می توانند با احیای فوری کانال های دیپلماتیک برای حل اختلافات دوجانبه و منطقه ای به سمت سناریوی مخالف حرکت کنند. در حالی که یک توافق جامع نیازمند دیپلماسی طولانی مدت و ظریف خواهد بود، تهران و واشنگتن می توانند با یک توافق “توقف برای توقف” به اقدامات فوری کاهش تنش روی آورند. در چنین معامله محدود زمانی، ایران موافقت می کند که به حملات هوایی اسرائیل پاسخ ندهد، امنیت دریایی را حفظ کند و از نفوذ خود بر بازیگران غیر دولتی منطقه ای (حماس، حزب الله و حوثی ها) برای حمایت از تلاش های دیپلماتیک در دوحه برای رسیدن به توافق آتش بس استفاده کند.
به موازات آن، دولت بایدن از حمایت استراتژیک خود از اقدامات اسرائیل علیه ایران دست خواهد کشید، ۸ میلیارد دلار از وجوه ایران (که قبلاً مسدود شده بود) را که در دوحه مستقر است، آزاد خواهد کرد و فشار مستقیم بر دولت اسرائیل برای رسیدن به توافق آتش بس با حماس و حزب الله وارد خواهد کرد. این امر تسهیل تبادل گروگان ها و زندانیان، تضمین کمک های بشردوستانه به غزه و تقویت قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تثبیت مرز اسرائیل و لبنان را تسهیل خواهد کرد.
واشنگتن و تهران از حمایت جهانی برای چنین توافق توقف برای توقف برخوردار خواهند بود. کشورهای منطقه، همراه با تقریباً تمام جامعه بین المللی، از توافقی که آتش بس را تضمین می کند، حمایت خواهند کرد. نیازی به گفتن نیست که جامعه مدنی جهانی – از جمله اکثر مردم آمریکا و اسرائیل – مشتاق پایان این جنگ وحشیانه هستند.
آمریکا اهرم های بی نظیری برای وادار کردن نخست وزیر نتانیاهو به آتش بس دارد. با این حال، دولت بایدن نتوانسته است از این اهرم ها به طور موثر استفاده کند. از ۷ اکتبر، واشنگتن بیش از ۲۲.۵ میلیارد دلار در حمایت نظامی و تدارکات برای حمایت از جنگ اسرائیل هزینه کرده است. به نظر می رسد تنها یک شرایط می تواند بایدن را وادار کند تا فشار لازم برای مجبور کردن نتانیاهو را اعمال کند: خطر قریب الوقوع شکست در انتخابات در برابر دونالد ترامپ.
صداهایی در شورای عالی امنیت ملی ایران از احتیاط در برابر دور دیگری از رویارویی مستقیم حمایت می کنند. آنها می دانند که تلافی جویی باعث تشدید بیشتر، از جمله از سوی آمریکا خواهد شد که حضور نظامی خود را در منطقه افزایش داده است.
موضع محتاطانه ایران باید اهرم دیپلماتیک آن را برای یک توافق توقف برای توقف تقویت کند. تهران تمایل خود را برای مشارکت دادن متحدان و مخالفان در ارتباطات پشت پرده برای حل چالش های امنیتی منطقه ای، با هدف دستیابی به صلح بلند مدت، نشان داده است.
آیا ایران و آمریکا می توانند بحران را به آتش بس تبدیل کنند؟
دولت فعلی می تواند با نشان دادن اینکه می تواند درگیری ها را در خاورمیانه کاهش دهد، بازارهای انرژی را تثبیت کند و به مسائل اقتصادی رسیدگی کند، به کمپین کم رنگ هریس کمک کند. این امر با توجه به هفته های پایانی مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری، که تیم ترامپ بر شکست دموکرات ها در مهار درگیری های جهانی متمرکز شده است و هشدار داده است که انتخاب کامالا هریس به عنوان جانشین بایدن جنگ های ابدی را ادامه خواهد داد، قدرتمند خواهد بود. خانوارهای آمریکایی نسبت به شوک های نفتی ناشی از جنگ های فزاینده حساس بوده اند.
تغذیه موضع خصمانه خود نسبت به ایران، آمریکا را بیشتر به سمت استراتژی های منطقه ای نتانیاهو با عواقب جدی خواهد کشاند. چنین سیاستی از حمایت عمومی کمی در ایالات متحده برخوردار است، جایی که رأی دهندگان میانه رو را بیگانه می کند. توافقی که همکاری ایران را در تلاش های امنیتی منطقه ای تضمین کند – مرتبط با اقدامات مشخص برای لغو تحریم های مالی – به بایدن اجازه می دهد تا به پیروزی دیپلماتیک خود ببالد که با طیف گسترده ای از رأی دهندگان طرفدار ثبات و صلح طنین انداز می شود.
اگر ایران به حملات اسرائیل، چه مستقیم و چه از طریق نیابتی، تلافی کند، بی ثباتی ناشی از آن قیمت نفت را به بالاترین سطح خود خواهد رساند، چالش های اقتصادی را عمیق تر خواهد کرد و چشم انداز انتخاباتی هریس را تضعیف خواهد کرد.
بایدن باید هزینه های بی عملی را در مقابل دستاوردهای احتمالی دیپلماسی بسنجد. یک توافق استراتژیک با ایران به تقویت میراث او کمک می کند و تعهد او را به دیپلماسی بر تعامل نظامی و جذابیت برای رأی دهندگان محتاط در مورد جنگ های خارجی طولانی مدت و پرهزینه برجسته می کند.
همه طرف های اصلی – آمریکا، ایران، کشورهای منطقه و غیرنظامیانی که در آتش جنگ گرفتار شده اند – از یک راه حل دیپلماتیک سود خواهند برد. برای بایدن، تضمین یک توافق، او را به عنوان رهبری متعهد به صلح در منطقه ای متلاطم در حالی که به مسائل مهم داخلی مانند هزینه های انرژی و تورم رسیدگی می کند، قرار خواهد داد. برای ایران، کاهش اقتصادی و به رسمیت شناختن به عنوان یک قدرت منطقه ای تثبیت کننده، دستاوردهای قابل توجهی خواهد بود. مهمتر از همه، یک موفقیت دیپلماتیک کاهش شدیدی در کاهش خشونت علیه جمعیت های آسیب دیده به همراه خواهد داشت.
یک توافق توقف برای توقف می تواند آغازگر تعامل گسترده تر آمریکا و ایران شود. مرحله بعدی می تواند احیای توافق هسته ای ایران ۲۰۱۵ باشد. مراحل بعدی می تواند شامل همه ذینفعان منطقه ای باشد که در حال مذاکره در مورد یک توافق جامع در مورد صلح و امنیت منطقه ای هستند.
با اولویت بندی دیپلماسی بر رویارویی، بایدن فرصت نادری برای متوقف کردن جنگ فزاینده و تنظیم مجدد دینامیک قدرت در خاورمیانه دارد. این فرصتی است برای ایجاد چارچوبی که امنیت را از طریق همکاری منطقه ای به جای تسلط نظامی به ارمغان می آورد. غنیمت شمردن این لحظه برای تقویت صلح و ثبات مهم ترین و ماندگارترین تصمیم دوران حرفه ای بایدن خواهد بود.
۳۱۱۳۱۱