در موقعیت‌ها و شرایطی که میلی‌ثانیه‌ها سرنوشت‌سازند، سیستم‌های خودکار عملکرد بهتری نسبت به انسان را به نمایش می‌گذارند و حتی برخی از فرماندهان ارشد نظامی ابراز آمادگی کرده‌اند که در شرایط خاص، تصمیم‌گیری مرگبار را به هوش مصنوعی بسپارند.
غزال زیاری: این‌طور به نظر می‌رسد که این روزها در آستانه عصری هستیم که دیر یا زود جت‌های جنگنده بدون حضور خلبانان به پرواز درخواهند آمد و تنها توسط هوش مصنوعی کنترل خواهند شد.
حالا و در آستانه این عصر جذاب و سرنوشت ساز، مایکل دانلی دریاسالار نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده که نسل آینده جت‌های جنگی احتمالاً آخرین نسلی خواهند بود که در آن خلبانی در کابین حضور خواهد داشت. این موضوع نشان‌دهنده تغییری چشمگیر و البته نه‌چندان غیرمنتظره در نگرش نسبت به آینده جنگ‌های هوایی است.
این اولین بار نیست که چنین پیش‌بینی‌هایی صورت می‌گیرد و در سال ۲۰۱۵ میلادی هم مقامات ارشد نیروی دریایی آمریکا گفته بودند که برای آخرین بار است که جت سرنشین‌داری را خریداری کرده‌اند؛ حتی در سال ۱۹۵۷ میلادی هم برخی از تحلیل‌گران، پایان دوران خلبانان جنگی را پیش‌بینی کرده بودند؛ اما حالا باید ببینیم که آیا اکنون شرایط فرق کرده است؟
البته باید بدانیم که آمریکا در این مسیر تنها نیست؛ دراین‌بین کشورهای دیگری هم درحال‌توسعه جت‌های جنگنده نسل بعد هستند و گزینه‌های بدون سرنشین را به‌عنوان یک امکان جدی مطرح کرده‌اند.
بررسی مزایای جت‌های بدون سرنشین
یکی از فاکتورهای کلیدی در نبردهای هوایی، عملکرد حرکتی یا جنبشی یعنی توانایی مانور، شتاب‌گیری و حفظ سرعت‌بالای جت‌های جنگنده است؛ طبق برآوردهای انجام‌شده، حضور خلبان تا ۸۰ درصد از عملکرد جنبشی هواپیما می‌کاهد و حتی با نادیده گرفتن این آمار هم مزایای قابل‌توجه جت‌های بدون سرنشین غیرقابل‌انکار است.
حذف نیاز به سیستم‌های حمایتی مثل صندلی پرتاب اضطراری و تأمین اکسیژن، به این هواپیماها امکان را می‌دهد تا مانورهایی را انجام دهند که برای هواپیماهای سرنشین دار ممکن نیست. دراین‌بین مسائل دیگری نیز وجود دارند که ارتش‌ها را به بازنگری در مورد نقش خلبانان انسانی واداشته‌اند.
سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی در رزمایش‌های نظامی عملکردی فراتر از انسان ارائه می‌کنند. در هواپیماهای بدون سرنشین امروزی، کنترل همچنان در اختیار انسان است که این مدل به مدل “انسان در حلقه” مشهور است؛ اما هوش مصنوعی حالا امکان ایجاد مدل‌هایی مثل “انسان بر حلقه” (نظارت و مداخله در صورت لزوم) و حتی “انسان خارج از حلقه” یعنی کنترل کامل و خودکار توسط هوش مصنوعی را فراهم کرده است.
باوجودی که مدل انسان خارج از حلقه، به‌شدت بحث‌برانگیز است، اما برتری قاطعی در میدان نبرد ایجاد خواهد کرد.
در موقعیت‌ها و شرایطی که میلی‌ثانیه‌ها سرنوشت‌سازند، سیستم‌های خودکار عملکرد بهتری نسبت به انسان را به نمایش می‌گذارند و حتی برخی از فرماندهان ارشد نظامی ابراز آمادگی کرده‌اند که در شرایط خاص، تصمیم‌گیری مرگبار را به هوش مصنوعی بسپارند. در این بین برخی هم معتقدند که سیستم‌های خودکار قوانین جنگ را سخت‌گیرانه‌تر و دقیق‌تر از انسان رعایت خواهند کرد.