هر سال از عدالت آموزشی می‌گویند و از ثبت‌نام براساس محدوده جغرافیایی سخن می‌رانند، اما در میدان عمل، قانون در برابر سلیقه برخی مدیران مدارس زانو می‌زند و خانواده‌ها قربانی بی‌نظمی و بی‌عدالتی می‌شوند.
ثبت‌نام مدارس ابتدایی، به جای آنکه روندی ساده، قانونی و محترمانه باشد، به تجربه‌ای تلخ و آزاردهنده برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است. خانواده‌هایی که با امید و مدارک کامل برای ثبت‌نام فرزندان خود اقدام می‌کنند، بارها با درهای بسته، پاسخ‌های مبهم و رفتارهای تحقیرآمیز مواجه می‌شوند. این در حالی‌ست که آموزش‌وپرورش به‌طور مکرر بر لزوم ثبت‌نام براساس محدوده جغرافیایی تأکید می‌کند.
اما مشکل کجاست؟ بخش عمده مشکل نه در بخشنامه‌ها، بلکه در اجرای سلیقه‌ای و خودسرانه آن‌ها توسط برخی مدیران مدارس است. موارد متعددی گزارش شده که خانواده‌ها با کروکی و مدارک محل سکونت، واجد شرایط ثبت‌نام در مدرسه‌ای خاص بوده‌اند، اما با پاسخ‌هایی چون «ظرفیت نداریم»، «محدوده نیستید» یا «ثبت‌نام به صلاح نیست» مواجه شده‌اند؛ پاسخ‌هایی که پشت آن هیچ سند قانونی نیست، تنها برداشت و تشخیص شخصی مدیر.
جالب‌تر آنکه حتی زمانی که خانواده‌ها به اداره آموزش‌وپرورش مراجعه کرده و دستور ثبت‌نام دریافت کرده‌اند، باز هم برخی مدیران مدارس از اجرای دستور رسمی سر باز زده‌اند. اگر مدیر مدرسه، زیرمجموعه آموزش‌وپرورش است، چگونه به خود اجازه می‌دهد دستور مافوق خود را نادیده بگیرد؟ و اگر چنین نادیده‌انگاری‌هایی رخ می‌دهد، چرا هیچ برخوردی با این مدیران صورت نمی‌گیرد؟
از سوی دیگر، نبود سامانه‌ای یکپارچه و شفاف برای بارگذاری مدارک، خانواده‌ها را ناچار می‌کند بارها و بارها برای هر مدرسه مدارک کپی بگیرند، صف بایستند و درگیر بروکراسی خسته‌کننده‌ای شوند که نشانی از احترام به مردم ندارد. در عصری که بسیاری از خدمات عمومی دیجیتال شده، چرا فرآیند ثبت‌نام مدارس همچنان درگیر کاغذبازی است؟
در کنار همه این مشکلات، رفتار نامناسب برخی مدیران و کارکنان مدارس نیز تجربه ثبت‌نام را تلخ‌تر می‌کند. خانواده‌هایی که برای حق ابتدایی فرزند خود مراجعه کرده‌اند، گاه با تحقیر، بی‌تفاوتی یا حتی طعنه و توهین روبه‌رو می‌شوند. این برخوردها نه تنها شأن خانواده‌ها را زیر سؤال می‌برد، بلکه نشان از ضعف نظارت و نبود آموزش لازم به مدیران و کارکنان دارد.
اما مهم‌ترین پرسش اینجاست: اگر ثبت‌نام باید براساس محدوده جغرافیایی انجام شود، پس این‌همه سرویس مدرسه که از محله‌های دور دانش‌آموزان را به مدارس خاص می‌برند، چگونه مجوز گرفته‌اند؟ آیا قانون فقط برای عده‌ای اجرا می‌شود؟ آیا تبعیض نهادینه شده و مدارس خاص فقط برای افراد خاص است؟
خواسته روشن است:
ما از آموزش‌وپرورش انتظار داریم:
با مدیران متخلفی که قانون را سلیقه‌ای اجرا می‌کنند، برخورد قاطع و علنی داشته باشد.
سامانه‌ای یکپارچه و الکترونیک برای ثبت‌نام و ارائه مدارک طراحی و اجرایی کند.
نظارت بر حسن اجرای دستورات ادارات مناطق را تقویت کند و در برابر بی‌توجهی مدیران پاسخگو باشد.
شأن خانواده‌ها در مراجعات حضوری و تعامل با مدارس حفظ شود.
آینده‌ای عادلانه، از مدرسه‌ای قانون‌مند و محترمانه آغاز می‌شود. اگر کودکان ما اولین مواجهه خود با آموزش را با بی‌عدالتی، تحقیر و بی‌نظمی تجربه کنند، نمی‌توان امیدی به اصلاح آینده داشت.