یک کارشناس محیطزیست به خبرآنلاین میگوید: «حدود ۱۵ درصد از مرگهای طبیعی در ایران، ناشی از آلودگی هواست و بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه بیش از ۴۰ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. همچنین این آلودگی در افزایش بیماریهای تنفسی، قلبی و سرطانها نیز سهیم است.»
الهه جعفرزاده: سالهاست که ایران با پدیده آلودگی هوا دستوپنجه نرم میکند و میزبان آلایندهها و ذرات معلقی است که با تیره کردن آسمان کشور، راه نفس کشیدن را برای شهروندان تنگ میکنند. مطابق با آخرین دادههای اداره کل هواشناسی، پایتخت تا واپسین روزهای سال ۱۴۰۳ با افزایش آلایندههای جوی، بهویژه ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵ میکرون در مناطق مرکزی و نیمه جنوبی دستوپنجه نرم میکرد. شاخص کیفیت هوای سایر کلانشهرها، اعم از مشهد، تبریز و اصفهان، نیز پابهپای تهران در محدوده «ناسالم» برای تنفس شهروندان قرار داشت.
وحید نوروزی، کارشناس محیطزیست و مدیریت شهری، آلودگی هوای ایران را یک مشکل جدی میداند که نیازمند اقدامات فوری و بلندمدت است. او در گفتوگو با خبرآنلاین میگوید: «آلودگی حاکم در کشورما ناشی از ذرات معلق با اندازه زیر ۲.۵ میکرون است؛ که منشاء انسانی دارد و از احتراق خودروها، فعالیت نیروگاهها و صنایع سرچشمه میگیرد. به طور نمونه، حدود ۷۰ درصد از آلودگی هوا در تهران ناشی از وسایل نقلیه، شامل خودروها و موتورسیکلتها و حدود ۳۰ درصد ناشی از فعالیت صنایع سنگین مانند پتروشیمی و فولاد است.»
متن کامل این گفتوگو در ادامه آمده است:
متوسط شاخص کیفیت هوای پایتخت در سالی که گذشت، چگونه بود؟
در سال ۱۴۰۳، میانگین شاخص کیفیت هوا در تهران بهطور متوسط ۱۲۰ بود که در برخی روزها به ۲۰۰ (سطح ناسالم) و حتی ۳۰۰ (سطح خطرناک) رسید.
سطح ذرات معلق (PM۲.۵ و PM۱۰)، در مقایسه با استاندارد جهانی، چقدر بود؟
بر اساس گزارش سازمان محیطزیست ایران، میانگین غلظت ذرات PM۲.۵ در تهران در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۵ میکروگرم بر مترمکعب بود، در حالی که استاندارد جهانی آن ۱۰ میکروگرم بر مترمکعب است.
در کدام مقطع از سال، بالاترین میزان این ذرات را داشتیم؟
در برخی روزهای زمستان، غلظت PM۲.۵ در تهران به ۱۰۰ میکروگرم بر مترمکعب نیز رسید.
به جز تهران، کیفیت هوای کدام مناطق کشور طی یک سال گذشته در محدوده ناسالم قرار داشت؟
شهرهای صنعتی مانند اصفهان و اراک بیشتر در معرض هوای ناسالم بودند و میانگین شاخص کیفیت هوا در برخی ماهها به ۱۵۰ تا ۲۰۰ رسید.
منشأ این آلودگی را در چه عواملی میتوان یافت؟
آلودگیای که در کشورما حاکم است، آلودگی ذرات معلق با اندازه زیر ۲.۵ میکرون است؛ که منشاء انسانی دارد و از احتراق خودروها، فعالیت نیروگاهها و صنایع سرچشمه میگیرد. به طور نمونه، حدود ۷۰ درصد از آلودگی هوا در تهران ناشی از وسایل نقلیه، شامل خودروها و موتورسیکلتها و حدود ۳۰ درصد ناشی از فعالیت صنایع سنگین مانند پتروشیمی و فولاد است. در بعضی استانها نظیر خوزستان هم گرد و غبار طبیعی تا ۵۰ درصد از آلودگی هوا را تشکیل میدهد.
بررسیهای جهانی نشان میدهد که آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان بعد از فشارخون بالا، استعمال دخانیات و سوءتغذیه است و سالانه ۷ میلیون نفر را به کام مرگ میکشاند. تلفات ناشی از این معضل در کشور ما به چه شکل است؟
حدود ۱۵ درصد از مرگهای طبیعی در ایران، ناشی از آلودگی هواست و بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه بیش از ۴۰ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. همچنین این آلودگی در افزایش بیماریهای تنفسی، قلبی و سرطانها نیز سهیم است.