سفر امیر قطر به ایران، گمانه زنی ها درباره نقش میانجی این کشور در منازعه ایران و امریکا را تقویت کرده است. اما هدف و منافع قطر در این میانجی گری چیست و چه اقداماتی از سوی اسرائیل در مواجه با اقدامات قطر قابل پیشبینی است؟
رسول سلیمی: در روزهای اخیر، قطر بار دیگر بهعنوان بازیگری کلیدی در دیپلماسی منطقهای و بینالمللی، توجه رسانهها و تحلیلگران را به خود جلب کرده است. دیدار تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، با مقامات ارشد کشورمان و گمانهزنیها درباره نقش میانجیگرانه این کشور بین تهران و واشنگتن، پرسشهایی درباره انگیزهها و جایگاه قطر در منازعات خاورمیانه مطرح کرده است.
چه آنکه قطر از مدتها پیش بهعنوان میانجی در مناقشات حساس شناخته شده است. در همین راستا الجزیره در گزارشی با عنوان «میانجیگری قطر در غزه: چالشها و دستاوردها»، به سابقه دوحه در تسهیل مذاکرات اشاره کرد و نوشت: «قطر از سال ۲۰۱۲ با میزبانی دفتر سیاسی حماس و میانجیگری در بحرانهای منطقهای، نقشی محوری ایفا کرده است» این رسانه به توافق سال ۲۰۲۳ برای آزادی زندانیان آمریکایی-ایرانی و انتقال شش میلیارد دلار دارایی ایران به بانکهای قطری نیز اشاره دارد که نمونهای از موفقیتهای پیشین قطر در میانجی گری است.
این در حالی است که حضور نظامی امریکا در این کشور در شرایط فعلی خاورمیانه بیش از هر زمان قطر را به پلی مهم برای امریکا در ارتباط با ایران تبدیل کرده است. وال استریت ژورنال در مقالهای با عنوان «تمدید حضور نظامی آمریکا در قطر»، گزارش داد که قرارداد پایگاه العدید تا سال ۲۰۳۴ تمدید شده است. این رسانه مینویسد: «این پایگاه، قطر را به شریکی استراتژیک برای آمریکا تبدیل کرده و اهرمی برای میانجیگری با ایران فراهم آورده است.» این جایگاه دوگانه، قطر را از سایر کشورهای عربی متمایز میکند.