مناقشه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در چه نقطه ای است و حل مسئله اوکراین و روسیه چه تاثیری بر پرونده هسته ای ایران نزد اروپایی ها خواهد داشت؟ آیا ترامپ می تواند از مکانیزم ماشه برای فشار به ایران استفاده کند؟ پاسخ سوالات را در گزارش خبرآنلاین بخوانید.
رسول سلیمی: در یک سال گذشته، روابط میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به یکی از پیچیده‌ترین و پرتنش‌ترین مراحل خود رسیده است. آژانس، به‌عنوان نهاد ناظر بر تعهدات هسته‌ای کشورها، بارها از عدم شفافیت ایران در برنامه هسته‌ای‌اش انتقاد کرده و با صدور قطعنامه‌هایی، فشار بر تهران را افزایش داده است. موضوعی که بارها مسئولان کشورمان نیز پاسخ آن را داده اند و بر عدم ابهام برنامه هسته ای ایران تاکید دارند. این تنش‌ها که ریشه در اختلافات طولانی‌مدت دارند، با روی کار آمدن دونالد ترامپ در اول بهمن ۱۴۰۳، ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
این در حالی است که تنش ها بین ایران و آژانس زمانی وارد مرحله جدیدی شد که در بهمن ۱۴۰۲، شورای حکام آژانس قطعنامه شماره GOV/۲۰۲۴/۸ را تصویب کرد که از ایران خواست تا همکاری کامل با بازرسان را از سر بگیرد. این قطعنامه پس از گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، منتشر شد که ادعا می‌کرد ایران از ارائه دسترسی به سایت‌های اعلام‌نشده خودداری کرده است. در خرداد ۱۴۰۳ نیز قطعنامه GOV/۲۰۲۴/۲۳ به افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد واکنش نشان داد و این قطعنامه را “بی‌سابقه برای کشوری بدون برنامه تسلیحاتی” توصیف کرد. در آبان ۱۴۰۳، قطعنامه GOV/۲۰۲۴/۴۱ بار دیگر ایران را به دلیل عدم صدور روادید برای بازرسان و پاسخ ندادن به سؤالات درباره فعالیت‌های گذشته‌اش مورد انتقاد قرار داد.
اکنون، در ۷ اسفند ۱۴۰۳، با افزایش فشارهای دیپلماتیک و تهدید بازگشت تحریم‌های سازمان ملل از طریق مکانیزم ماشه، این پرسش مطرح است که آیا ایران و آژانس به راه‌حلی دیپلماتیک دست خواهند یافت یا تنش‌ها به نقطه بی‌بازگشت نزدیک می‌شوند؟