در سال‌های اخیر به انتقاد از ملی‌کردن صنعت نفت ایران و اشتباه محمد مصدق در رسانه‌های عمومی و میزگردهای تخصصی می‌پردازند. پس زمانی‌که اندیشه و سخن این دوگروه تجربه‌گرا را درکنار اسناد تاریخی نفت در دوره مجلس شورای ملی قرار می‌دهیم…
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین مریم مهدوی اصل در اعتماد نوشت: از دریافت «امتیازنامه دارسی»، توسط تبعه‌ای استرالیایی در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار، تا به سرقت بردن آن توسط جاسوس انگلیسی در زمان مظفرالدین شاه قاجار و همچنین اجرایی کردن مفاد آن در ایران که اسناد آن برای نخستین بار در سالنامه ۱۴۰۴ روزنامه «اعتماد» منتشر شده و سپس تبدیل امتیازنامه جعلی دارسی به «شرکت سهامی نفت ایران و انگلیس» در زمان حکومت رضاشاه پهلوی، تمام و کمال از یک جریان سیاسی پشت‌پرده و همچنین سیر تاریخی از سوءاستفاده‌های بی‌حد مقامات اقتصادی انگلستان برخوردار است که درنهایت به شکایت و قیام ملی ایرانیان برای ملی شدن صنعت نفت منتهی شد.
در هفت ماهی که گذشت، علاوه بر پژوهش و تحقیق برای گردآوری و نگارش سلسله گزارش‌های صفحه اسناد تاریخی، از ابتدای کار و فعالیت، سردبیر روزنامه اعتماد، مسئولیت مطالعه و بررسی «اسناد نفت» در مجلس را به عهده‌ام گذاشته بود. در حالی که فکر می‌کردم به اندازه کافی در مورد «نفت» پژوهش‌های لازم انجام شده و احتمالا به اسناد تازه‌ای دسترسی پیدا نخواهم کرد و فقط تکرار مکررات است، اما با کمال تعجب مشاهده کردم که هنوز اسناد ملی شدن نفت در ایران اصلا کار نشده است! در حقیقت، نسل ما، اصلا از آنچه درخصوص ملی شدن صنعت نفت در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ اتفاق افتاده، هیچ آگاهی ندارد. به همین روی، امروز در آخرین شماره از صفحه «اسناد تاریخی» روزنامه «اعتماد» در اسفندماه ۱۴۰۳، دریچه‌ای از اسناد ملی ایران را که آغشته به درد و رنج بی‌نهایت نسل پدران و مادران ما است، رونمایی می‌کنیم. به این امید که امروز قدر آنچه داریم را بهتر بدانیم و احساس مسئولیت بیشتری در قبال تمامی کاستی‌ها، ناآگاهی‌ها و عقب‌ماندگی‌های جاری در کشور عزیزمان ایران کرده و درنتیجه با انتخاب‌های آگاهانه و مسئولیت‌پذیر که نیاز به اتخاذ تصمیم‌گیری‌های درست و سازنده داریم، گامی محکم برای ساختن ایرانی آباد برداریم. چرا که نسل‌های پیش روی ما، هرگز نباید میراث‌داران بحران‌ها و کاستی‌های فعلی کشور باشند.