کشف تمدن ۵ هزار ساله در دل صحرای دبی، آن هم بدون استفاده از حتی یک بیل، حیرت‌انگیز است. باستان‌شناسان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تصویربرداری راداری پیشرفته، سکونتگاه‌ها و مسیرهای پنهانی را در اعماق این صحرا پیدا کرده‌اند.
به گزارش خبرآنلاین، در طول قرن‌ها، ماسه‌های روان و شرایط دشوار، کاوش و مطالعه‌ی آثار باستانی در صحرا را به یکی از چالش‌برانگیزترین عرصه‌های علمی تبدیل کرده است. ربع الخالی به عنوان یکی از پهناورترین و غیرقابل سکونت‌ترین بیابان‌های جهان، به دلیل وسعت زیاد و نبود هرگونه عارضه طبیعی، عمدتاً دست‌نخورده باقی مانده بود و کمتر مورد توجه محققان قرار می‌گرفت. اما اکنون، با ظهور فناوری پیشرفتهای به نام رادار دهانه ترکیبی (SAR) و نیز الگوریتم‌های هوشمند یادگیری ماشین، باستان‌شناسان قادرند تا سکونتگاه‌های باستانی پنهان در زیر تپه‌های عظیم شن را با دقت زیاد شناسایی کنند و به این ترتیب، فصل جدیدی را در کشف تاریخ رقم بزنند.
حفاری‌های باستان‌شناسی سنتی، مستلزم بررسی‌های دستی روی زمین هستند و تأیید وجود سازه‌های باستانی، ماه‌ها و حتی سال‌ها حفاری را می‌طلبد. این فرآیند نه تنها از نظر فیزیکی بسیار طاقت‌فرسا و پرهزینه است، بلکه به دلیل وابستگی به حدس و گمان درباره مکان حفاری، محدودیت‌های بسیاری دارد. با این حال، پیشرفتهای اخیر در حوزه سنجش از دور و تحلیل داده‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، تحول بزرگی در این زمینه ایجاد کرده است.
فناوری SAR، با عبور از موانع طبیعی مانند شن، پوشش گیاهی و یخ، انقلابی در باستان‌شناسی ایجاد کرده است. این فناوری جدید، با ارسال امواج رادیویی و دریافت بازتاب آن‌ها، تصاویری با وضوح بالا از ساختارهای مدفون زیر سطح زمین ارائه می‌دهد. به این ترتیب، باستان‌شناسان می‌توانند بدون نیاز بیل و کار دستی، به نقشه دقیقی از محوطه‌های باستانی دست یابند.