پروژه جاه‌طلبانه عربستان برای ساخت شهری ۱۷۰ کیلومتری با نمای آینه‌ای در دل بیابان، زنگ خطر را برای حیات پرندگان مهاجر به صدا درآورده است. فعالان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که این پروژه می‌تواند به کشتار ده‌ها هزار پرنده در مسیرهای حیاتی مهاجرت منجر شود.
نگار علی- در حالی که عربستان سعودی پروژه‌ی «لاین» (The Line) را به‌عنوان یکی از نمادهای چشم‌انداز ۲۰۳۰ و آینده‌ی زندگی شهری معرفی می‌کند، این طرح با موجی از انتقادات زیست‌محیطی روبه‌رو شده است. «لاین» که بخشی از پروژه کلان «نئوم» به‌شمار می‌رود، قرار است شهری خطی به طول ۱۷۰ کیلومتر و ارتفاع حدود ۵۰۰ متر را در قلب بیابان‌های عربستان بنا کند؛ شهری با نمایی آینه‌ای که ادعا می‌شود گامی انقلابی در مسیر توسعه پایدار خواهد بود. اما فعالان محیط‌زیست نظر دیگری دارند.
تهدیدی برای مسیرهای مهاجرت پرندگان
یکی از نگرانی‌های اصلی درباره‌ی «لاین»، تأثیر آن بر پرندگان مهاجری است که هر ساله از مسیرهای هوایی این منطقه عبور می‌کنند. نمای آینه‌ای این سازه عظیم، می‌تواند به مانعی مرگبار برای میلیون‌ها پرنده تبدیل شود. کارشناسان می‌گویند وجود چنین سازه‌ای در مسیرهای اصلی پرواز، می‌تواند موجب سردرگمی، برخورد و مرگ گسترده‌ی پرندگان شود. این موضوع اکنون به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی پروژه بدل شده و بحث‌هایی جدی را درباره نحوه‌ی همزیستی توسعه شهری با اکوسیستم‌های حساس به‌راه انداخته است.
جاه‌طلبی بی‌سابقه، اما با تأخیرهای جدی
«لاین» قرار بود تا سال ۲۰۳۰ حدود ۹ میلیون نفر را در خود جای دهد، اما گزارش‌های تازه حاکی از آن است که این هدف دور از دسترس است. تخمین‌ها نشان می‌دهند که حتی در صورت پیشرفت پروژه، تا پایان دهه تنها ۳۰۰ هزار نفر در آن ساکن خواهند شد. بیشتر عملیات فعلی به مرحله‌ی خاک‌برداری و ساخت زیرساخت‌ها محدود شده و مشکلات مهندسی و تأخیرهای پیاپی، چشم‌انداز اولیه را زیر سؤال برده‌اند.
توسعه پایدار یا توهم تکنولوژیک؟
پروژه «لاین» اکنون به نقطه‌ی تلاقی دو مسیر متفاوت تبدیل شده است: از یک سو آرمان ساخت شهری هوشمند، پایدار و متکی بر نوآوری‌های معمارانه؛ و از سوی دیگر، مسئولیت در قبال محیط زیست و حفظ تنوع زیستی. این پروژه نماد تنشی است که میان جاه‌طلبی‌های فناورانه و ملاحظات محیط‌زیستی در جهان امروز جریان دارد.