در دنیای امروز، امنیت و پایداری زیرساختهای حیاتی چون شبکه برق از اهمیت ویژهای برخوردارند. حملات نظامی و جنگی میتوانند آثار مخرب شدیدی بر این زیرساختها داشته باشند و خاموشیهای گستردهای را به دنبال داشته باشند.
علاوه بر این، خاموشیهای گسترده ناشی از این حملات باعث افزایش ناامنی و بیثباتی در جامعه میشود. با نبود روشنایی در شب، جرایم افزایش یافته و احساس امنیت در بین مردم کاهش مییابد. همچنین، از دست دادن برق به معنای دسترسی محدود به اطلاعات و ارتباطات است که میتواند مانع از ایجاد هماهنگیهای لازم در شرایط بحرانی گردد. از این رو، تاب آوری شبکه برق به عنوان یکی از اولویتهای اصلی در مدیریت بحرانهای احتمالی مطرح میشود. لذا حفاظت از شبکه برق کشور در برابر حملات سایبری و فیزیکی یکی از مسائل حیاتی امنیت ملی است. با توجه به تهدیدات احتمالی از سوی کشورهایی مانند اسرائیل، که تجربه و توانمندیهای پیشرفتهای در حوزه جنگ سایبری و تکنولوژی دارند، لازم است که استراتژیهای جامعی برای مقابله با این تهدیدات طراحی و اجرا شوند. تاب آوری شبکه برق به معنای توانایی سیستم برای تحمل و بازیابی سریع از اختلالات و حملات است. این ویژگی به کاهش زمان خاموشی و به حداقل رساندن آثار اقتصادی و اجتماعی حملات کمک میکند. بهبود تاب آوری شبکههای برق میتواند از طریق افزایش ظرفیت زیرساختها، ارتقاء فناوریهای کنترل و نظارت و بهکارگیری راهکارهای هوشمند محقق شود. یکی از راههای کاهش آثار حملات نظامی بر شبکه برق، تقویت زیرساختهای حیاتی مانند نیروگاهها، خطوط انتقال و پستهای برق است. استفاده از مواد مقاومتر و طراحیهای پیشرفتهتر میتواند تا حد زیادی از تخریب این زیرساختها جلوگیری کند. طراحی و اجرای زیرساختهای برق مقاوم و چندلایه میتواند از آسیبها و اختلالات ناشی از حملات فیزیکی و سایبری بکاهد. ایجاد سیستمهای پشتیبان و جایگزین، بهویژه در نقاط حساس و استراتژیک، میتواند از قطع برق گسترده جلوگیری کند. سیستمهای نظارت و کنترل پیشرفته میتوانند عملکرد شبکه برق را در زمان واقعی رصد کنند و در صورت بروز اختلالات، اقدامات فوری و مناسبی را اجرا کنند. این فناوریها میتوانند هشدارهای اولیه درباره احتمال وقوع حملات را ارائه دهند و به کاهش زمان واکنش کمک کنند. در صورت بروز حملات و ایجاد خاموشی، استفاده از منابع جایگزین انرژی مانند ژنراتورهای پشتیبان و سیستمهای انرژی تجدیدپذیر میتواند به کاهش وابستگی به شبکه اصلی و تامین برق مناطق حیاتی کمک کند. همچنین شبکههای برق معاصر با استفاده از سیستمهای دیجیتال و فناوری اطلاعات کار میکنند که همین امر آنها را در معرض خطر حملات سایبری قرار میدهد. برای مقابله با این تهدیدات، باید زیرساختهای سایبری را تقویت کرد. نصب و بهروزرسانی نرمافزارهای امنیتی، استفاده از فایروالهای قوی، و اعمال پروتکلهای احراز هویت چندمرحلهای برای دسترسی به سیستمها از جمله اقدامات اساسی هستند. در نهایت، بازسازی و ترمیم شبکههای برق پس از چنین حملات زمانبر و هزینهبر است. بسیاری از کشورها برای بازسازی زیرساختهای خود به کمکهای بینالمللی نیازمندند و در این بین، مردم عادی بیشترین رنج را متحمل میشوند. این مسئله نیازمند توجه جدی جامعه جهانی و تلاش برای جلوگیری از استفاده از چنین تاکتیکهایی در جنگهاست. در غیر این صورت، خاموشیهای گسترده تنها یک جنبه از آسیبهای انسانی و اجتماعی خواهند بود که جنگها به جوامع وارد میکنند. بنابراین تاب آوری شبکه برق در مواجهه با حملات نظامی و جنگی، یکی از ارکان اصلی حفظ امنیت و پایداری اجتماعی و اقتصادی است. با تقویت زیرساختها، ارتقاء سیستمهای نظارتی و توسعه منابع جایگزین، میتوان آثار مخرب این حملات را به حداقل رساند. این اقدامات نه تنها به کاهش زمان خاموشی کمک میکنند، بلکه باعث افزایش اعتماد عمومی به توانایی سیستمهای برق در مقابله با بحرانها میشوند.
21223