نزدیک به چهل سال حضورم در آموزش عالی کشور و تجربه های مختلف در این مدت بدون شک این اجازه را به من می دهد که پاسخی برای این پرسش داشته باشم که وزیر علوم اینده باید چه کسی باشد؟
از سال ٦٩ که به کشور برگشتم همواره وزارت علوم در دست پیر مردانی بود که تجربه خیلی زیادی داشتند و حقیقتا برخی دانا و فرهیخته البته یکی دو تا هم پیر مرد و نه چندان فرهیخته بودند !
آنچه هیچ وقت نفهمیدم و در صدد آن هم نبودم چون رشته مهندسی خودم را خیلی زیاد دوست داشتم و مشغول دو شیفته کار کردن در زلزله و سوانح بودم، این سوال بود که پس آقایان کی می خواهند خون جدید وارد سیستم آموزش عالی کشور نمایند؟
این عزیزان آنچه می دانستند در بهترین شرایط مربوط به تجربه آنان در ۶۰ سال پیش از دانشگاه های دنیا بوده است. بله آگاه بودند ولی این تراز از آگاهی کفایت تغییراتی که در سالهای اخیر یا حتی ١٠ سال گذشته در در سیستم های آموزشی و پژوهشی دنیا رخ داده نمی شد.
وزیر یک وزارتخانه باید افق های دور را ببیند، مسیر تعیین کند، چند ده قدم از بقیه جلوتر باشد. اگر قرار باشد مدل های ٥٠ سال پیش مد نظر او باشد همان جایی باید باشیم که اکنون هستیم.
یک وزیر جوان، نخبه با توان بالا و درک صحیح از نظام های آموزش عالی دنیا با کمک معاونین با تجربه و مشاوران خبره (پیر مردهای دانا) که تاریخ وزارتخانه و تحولات آن را می دانند بهترین گزینه برای تصدی این وزارتخانه حیاتی در کشور خواهد بود .
البته مشکل این پیر مردان همان سابقه های باندی و گروهی قدیم است که کمر وزارت علوم را از بیخ شکسته است! کار در دانشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور به جایی رسیده که سلام و علیک ها هم معنی دارد و تا وقتی این باشد داستان صد البته روشن است.
برای انتخاب وزیر علوم بیشتر از علم و اشراف او به دنیای دانشگاه، به مسایل سیاسی، فرهنگی و انقلابی و … خیلی زیادتر از حد لازم در گزینش او توجه می شود. حرفی نیست ولی این امور متولیان خود را در کشور دارد و نیازی به مته به خشخاش گذاشتن در انتخاب این افراد نیست ! تازه ۴۵ سال اینگونه بوده و نتیجه الان چیست !!! نمره فعلی شاید زیر ۵ هم نباشد !
با این کار ها نمی توانیم جلو برویم. پیشرفت آن است که همیشه چند قدم جلوتر از بقیه باشیم. نه کار ٧٠ سال پیش آنها را بها ببخشیم. بنده اینکار را از ابتدای بنیان در پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله برقرار کردم که حتی رییس مجموعه هم خیلی متوجه آن نبود. واین باعث شد که پژوهشگاه همیشه در صدر منطقه و کشور باشد و بدرخشد و در دنیای زلزله مورد احترام بین المللی قرار بگیرد. چیزی که بعدها متاسفانه بدلیل مدیران نا کارأمد از دست رفت. وزیر علوم توانا، باید ایده های سه چهار دهه آینده را امروز استارت بزند نه در حفظ گذشته به هر دری بزند!
در هر حال کلیاتی عرض شد الحمدالله ما آنقدر نخبه جوان در کشور داریم که این کلیات را به جزئیات لازم ریز کرده و نتایج خوبی از آن در صورت “خواست واقعی” استخراج خواهند نمود. امیدوارم آن شود.
* استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران