مثلث تفکر، سرمایه و مردم عامل رونق و بسط و گسترش توسعه فرهنگی و اجتماعی یک جامعه در حال پیشرفت است. در ایران این اتحاد و به‌کارگیری درست و منطقی این مثلث، همیشه دچار چالش‌ها و آسیب‌های متعدد شده و معمولا به سرانجام نرسیده است. «جشنواره فیلم کوتاه دفاع مقدس و مقاومت رسام» که این بار در سیرجان برگزار شد با همه فراز و نشیب‌هایش، نمونه موفق این اتحاد و رونق بود.
پنجشنبه گذشته به بهانه حضور در مراسم اختتامیه جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه رسام که به یاری سیدمحمد نادری، رئیس سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس و مقاومت و پشتوانه مدیریت شرکت گهرپاک سیرجان برگزار شده بود از نزدیک با برنامه‌های این رویداد آشنا شدم و این بهانه نوشتن این یادداشت شد که چند نکته را یادآور شوم.
مقاومت و مجاهدت هشت سال دفاع ایرانیان از سرزمین و عقیده، در طول تاریخ ماندگار و به‌یادماندنی شد و نسل آینده در ابعاد جهانی، تشنه این رشادت‌ها و دلاوری‌ها خواهد بود. تنها ابزار قدرتمند رسانه‌ای که در جهان امروز می‌درخشد و می‌تواند این لحظات افتخارآمیز و عبرت‌آموز را تثبیت کند، عرصه فیلمسازی است. از سویی شوق و ذوق نسل امروز برای فیلم دیدن و فیلمسازی چند برابر شده و عرصه آموزش و تربیت فیلمساز حرف اول را می‌زند. از سوی دیگر فیلم دیدن، برای جمعیت امروز جهان تفریح و سرگرمی اول محسوب می‌شود. بنابراین آنانی که متولی اصلی حمایت و هدایت جریان تولید فیلم در رشته‌های مختلف داستانی و مستند،کوتاه و بلند هستند با تدبیر و برنامه‌ریزی درست می‌توانند بستر را برای تولید آثار فاخر و ارزشمند فراهم آورند. به شرط آن که از تنگ‌نظری و کوته‌فکری فاصله گرفته و اجازه دهند فیلمسازان، به خصوص جوانان خلاق با نگاه و اندیشه آزادانه خود این عرصه را پررنگ و پربار کنند. طبیعی است مرزبانان این عرصه وظیفه حراست و حفاظت از انحرافات این مسیر را دارند اما نباید فیلمساز را در انحصار عقاید شخصی، جناحی و یا قشری خود قرار دهند.
تولید در عرصه فیلم‌های دفاع مقدس، هزینه سرسام‌آوری در پی دارد. همیشه هم فیلمسازان از عدم توجه به بودجه کافی و متناسب، گلایه‌مندند. تجربه هم نشان داده عدم توجه به تجهیزات مورد نیاز، به خصوص ادوات نظامی، اثر را ضعیف و غیر قابل باور برای اهل فن و تماشاگر کرده است. از سوی دیگر، معمولا بودجه اختصاص یافته هزینه‌ها را تامین نمی‌کند و چون این نوع فیلم‌های پرهزینه، در وهله اول برای ثبت در تاریخ تولید می‌شود هنگام نمایش عمومی از طریق گیشه و بلیط تماشاگر، هزینه‌ها جبران نمی‌گردد. پس سازمان‌ها، شرکت‌ها و کلا کمپانی‌هایی که گردش اقتصادی مناسب دارند می‌توانند یاری‌گر خوبی برای این عرصه فرهنگی باشند. متولیان می‌توانند با سازوکار مناسب، روشی را برای مشارکت کمپانی‌های بزرگ اقتصادی اتخاذ کنند که برای دو طرف سودآور باشد. اما باید مراقب بود، جریان اقتصادی به بهانه مشارکت در چند طرح فرهنگی، هنری و سینمایی از وظایف اصلی خود و یا برخی تعهدات مالی، مالیاتی و یا خدماتی سوءاستفاده نکند.
نکته خیلی مهم‌تر که متاسفانه از آن غفلت شده عدم بهربرداری از ظرفیت مردم در این عرصه است که گاه از آن هم سوءاستفاده شده است. طبیعتا مردم نمی‌توانند در مراحل اولیه تولید یک اثر سینمایی، نقش کلیدی داشته باشند. بلکه نقش آنان در پس از تولید و به خصوص هنگام نمایش عمومی خیلی موثر است اما در دنیای امروز، اطلاع‌رسانی قبل تولید و یا هنگام تولید یک اصل مهم تبلیغاتی است. علم تجارت و تبلیغات ثابت کرده است ایجاد ارتباط صمیمی با فضای فرهنگی برای سرنوشت آینده اثر، بسیار مثبت و موثر است. ضمن آن‌که اصول اولیه اثبات کرده است جامعه‌ای که بخواهد توسعه داشته باشد، باید در وهله اول، انس و دوستی مردم آن جامعه را همراه خود داشته باشد. حرکتی که در این جشنواره با تجمع مردم در یک رویداد فرهنگی ایجاد شد. هرچند ظاهر امر این‌گونه باشد که هنوز مردم با هنر و هنرمندشان انس و الفت محکم نگرفته باشند و حضور در چنین شور و هیجان فرهنگی را بیشتر یک سرگرمی و تفریح لحظه‌ای برای اعضاء خانواده خود بدانند. با این حال همین رفت‌وآمدها و ارتباطات کوچک و ناچیز، ذهن مخاطب به خصوص نسل آینده را با الفاظ و ادبیات این‌گونه محافل آشنا می‌سازد اما باید مراقب بود این‌گونه تجمعات مردمی مورد سوءاستفاده قرار نگیرد و آنان را فقط سیاهی‌لشگری برای کف و سوت و تشویق ندانست.
۲۴۲۲۴۲