ماده‌ای که توانسته تا موفقیتی ۱۰۰ درصدی در برابر سم کشنده مار کبرا داشته باشد، توسط برنده جایزه نوبل به دست آمد.
غزال زیاری: دیوید بیکر، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۴، رهبری پژوهشی را بر عهده دارد که در آن به دنبال بهبود روش‌های درمانی مارگزیدگی هستند. آن‌ها در این پژوهش توضیح داده‌اند که سموم کشنده در بزاق مار چطور ممکن است با پروتئین‌های طراحی‌شده توسط هوش مصنوعی بی‌اثر شوند و امیدوارند تا این تکنیک مؤثرتر، کمتر خطرناک‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر باشد.
اعضای این تیم با بهره‌گیری از هوش مصنوعی به طراحی پروتئین‌هایی پرداختند که به سموم سه انگشتی که یکی از کشنده‌ترین اجزای زهر مار کبرا هستند متصل شده و آن‌ها را خنثی می‌کنند.
سوزانا واسکس تورس، نویسنده اصلی این مطالعه و محقق آزمایشگاه بیکر در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن گفت: «به نظر من، طراحی پروتئین، کار درمان مارگزیدگی برای مردم کشورهای درحال‌توسعه را قابل‌دسترس‌تر خواهد کرد.»
بحرانی جهانی، نیازمند نوآوری
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، مارگزیدگی سالانه بین ۱.۸ تا ۲.۷ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث مرگ حدود صد هزار نفر شده و حدود سیصد هزار نفر را دچار ناتوانی‌های دائمی می‌کند. بخش عمده‌ای از این قربانیان در مناطقی مثل آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین هستند که در این مناطق سیستم مراقبت بهداشتی ضعیف است.
از سوی دیگر پادزهرهای سنتی مشتق از پلاسمای حیوانی، معایب متعددی مثل هزینه بالا، کارایی محدود و عوارض جانبی جدی‌ای دارند و به‌علاوه تنوع زهر مارها، کار درمان را پیچیده‌تر می‌کند. چراکه پادزهرهای فعلی اغلب برای گونه‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ هرچند که پیشرفت در تحقیقات سموم و ابزارهای محاسباتی، حالا عصر جدیدی را در درمان مارگزیدگی ایجاد کرده است.