اختلالات اضطرابی باعث می‌شود افراد از مواجهه با موقعیت‌هایی که باعث تحریک یا تشدید علائم آنها می‌شود اجتناب کنند. این اختلالات ممکن است عملکرد شغلی، تحصیلی و روابط شخصی را تحت تأثیر قرار دهند و در صورت عدم درمان، زندگی فرد را مختل کنند.
الهه جعفرزاده: اضطراب یک واکنش طبیعی به استرس است. سطوح خفیف اضطراب می‌تواند در برخی شرایط مفید باشد و ما را نسبت به خطرات آگاه کند. اختلالات اضطرابی با احساسات عادی عصبی یا اضطراب متفاوت است و شامل ترس یا اضطراب بیش از حد است. اختلالات اضطرابی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی هستند؛ که تقریباً ۳۰ درصد از بزرگسالان را در مقطعی از زندگی تحت تأثیر قرار می‌دهند. هم‌چنین بر اساس تحقیقات، زنان بیشتر از مردان دچار اختلالات اضطرابی می‌شوند.
اختلالات اضطرابی باعث می‌شود افراد از مواجهه با موقعیت‌هایی که باعث تحریک یا تشدید علائم آنها می‌شود اجتناب کنند. این اختلالات ممکن است عملکرد شغلی، تحصیلی و روابط شخصی را تحت تأثیر قرار دهند و در صورت عدم درمان، زندگی فرد را مختل کنند.
انواع اختلالات اضطرابی
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد؛ که در ادامه به معرفی و توضیح آنها پرداخته می‌شود:
اختلال اضطراب فراگیر – Generalized Anxiety Disorder
اختلال اضطراب فراگیر شامل نگرانی مداوم و بیش از حد است که فعالیت‌های روزانه را مختل می‌کند. این نگرانی و تنش مداوم ممکن است با علائم فیزیکی مانند بی‌قراری، احساس خستگی، مشکل در تمرکز، تنش عضلانی یا مشکلات خواب همراه باشد.
اختلال هراس – Panic Disorder
اختلال هراس یا پانیک، به واسطه وحشت‌زدگی یا ترس ناگهانی ایجاد می‌شود. این حملات معمولاً به همراه علائمی همچون تپش قلب، تعریق، لرز، تنگی نفس و بی‌حسی رخ می‌دهند. میانگین سن شروع اختلال هراس ۲۰ تا ۲۴ سال است.
فوبیای خاص – Specific Phobia
فوبیای خاص، ترس مفرط و مداوم از یک شئ، موقعیت یا فعالیتی خاص است که عموماً مضر نیست. مبتلایان به این اختلال خودشان می‌دانند که ترس آنها بیش از حد است، اما نمی‌توانند بر آن غلبه کنند. به عنوان مثال می‌توان به ترس از ارتفاع، پرواز، سخنرانی در جمع و یا ترس از عنکبوت اشاره کرد.
آگورافوبیا – Agoraphobia
آگورافوبیا برزن‌هراسی ترس از قرار گرفتن در مکان‌های باز و شلوغ مانند سینما، مراکز خرید، پایانه‌های ترابری عمومی، فرودگاه‌ها یا موقعیت‌هایی مانند در صف ایستادن یا ماندن در ترافیک است که امکان خروج فوری و آسان از آنها وجود ندارد. این نوع هراس معمولاً با افکار اضطرابی درباره غش کردن یا از دست دادن کنترل در حضور جمع همراه است و عمدتاً منجر به اجتناب از حضور در این محل‌ها می‌شود.
اختلال اضطراب اجتماعی – social phobia
اضطراب اجتماعی یا جمع‌هراسی نوعی اضطراب است که با ترس و اضطراب شدید در موقعیت‌های اجتماعی شناخته می‌شود و بخشی از فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی شخص را مختل می‌کند. بعضی از مبتلایان ممکن است هفته‌ها از خانه خارج نشوند یا از بسیاری موقعیت‌های اجتماعی مانند موقعیت‌های شغلی و تحصیلی خود صرف نظر کنند.
اختلال اضطراب جدایی – Separation Anxiety Disorder
فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی به شدت از جدایی از کسانی که به آنها وابسته است، می‌ترسد یا مضطرب است. یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی دائماً نگران از دست دادن نزدیک‌ترین فرد به خود است، ممکن است از بیرون رفتن یا خوابیدن دور از خانه یا بدون آن فرد امتناع کند و حتی کابوس‌هایی را در مورد جدایی ببیند.
لالی انتخابی – Selective Mutism
کودکان مبتلا به لالیِ انتخابی یا سکوت‌پیشگی، در برخی موقعیت‌های اجتماعی، مانند مدرسه، که از آنها انتظار می‌رود صحبت کنند، صحبت نمی‌کنند. آنها در خانه خود و در حضور اعضای نزدیک خانواده صحبت می‌کنند، اما اغلب در مقابل دیگران، مانند دوستان نزدیک یا پدربزرگ و مادربزرگ صحبت نمی‌کنند. لالی انتخابی معمولاً قبل از ۵ سالگی شروع می‌شود و ممکن است تا زمانی که کودک وارد مدرسه نشود، تشخیص دقیق آن سخت باشد. بسیاری از کودکان مبتلا به لالی انتخابی، کمرویی مفرط، ترس و خجالت اجتماعی و اضطراب اجتماعی بالایی را تجربه می‌کنند.
تشخیص و درمان
اولین قدم این است که به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکلات جسمی یا بیماری‌های زمینه‌ای، عامل ایجاد اضطراب نیستند. اگر اختلال اضطرابی تشخیص داده شود، با مراجعه به یک متخصص سلامت روان می‌توان درمان را آغاز کرد. متأسفانه بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به دنبال کمک نیستند یا آگاهی ندارند که درمان‌های موثری برای بهبود شرایطشان وجود دارد.
روان‌درمانی و مصرف دارو دو درمان اصلی برای اختلالات اضطرابی هستند.
روان‌درمانی: شامل گفت‌وگو و مشاوره با یک درمانگر برای کاهش علائم اضطراب است. درمان شناختی رفتاری (CBT) موثرترین شکل روان‌درمانی برای اختلالات اضطرابی است. این روش شامل مواجهه درمانی است، که در آن به تدریج با شی یا موقعیتی مواجه می‌شوید که باعث اضطراب شما می‌شود. در این روش، با کمک درمانگر، زمینه مدیریت علائم اضطراب برایتان فراهم می‌شود.
دارو درمانی: بسته به نوع اختلال اضطرابی و با توجه به شرایط فرد، انواع مختلفی از داروها برای کمک به تسکین علائم استفاده می‌شود. در برخی شرایط ممکن است پزشک انواع دیگری از داروها و آرامبخش‌ها را نیز تجویز کند. این داروها برای تسکین کوتاه مدت علائم اضطراب هستند و برای استفاده طولانی‌مدت مناسب نیستند.
منابع: psychiatry ، mayoclinic
۴۷۲۳۲