رهنما در این کتاب می‌کوشد از دوگانگی‌های رایج در تاریخ‌نگاری ایران (نگاه «غرب‌ستیز» یا «غرب‌گرا») فراتر برود. او با نقد روایت‌های توطئه‌محور (که همه چیز را به دخالت خارجی تقلیل می‌دهند) و همچنین روایت‌های آرمان‌گرایانه (که نقش نخبگان را نادیده می‌گیرند) بر تعامل پیچیده نیروهای داخلی و خارجی تأکید می‌کند.
به گزارش خبرگزاربی خبرآنلاین به نقل از روزنامه اعتماد، کتاب «تاریخ سیاسی ایران مدرن» اثر «علی رهنما» و ترجمه «پوریا پرندوش» از سوی انتشارات نگاه معاصر منتشر شد. کتاب روایتی جامع و تحلیلی از فراز و نشیب‌های سیاسی ایران در یک قرن اخیر ارائه می‌دهد. این کتاب که حاصل سال‌ها تحقیق آکادمیک و میدانی است، می‌کوشد با عبور از روایت‌های کلیشه‌ای و ایدئولوژیک، چگونگی شکل‌گیری ایران امروز را در بستر تعاملات قدرت‌های درونی، جامعه و قدرت‌های جهانی بررسی کند. در واقع، رهنما در این اثر، تاریخ ایران را نه به عنوان مجموعه‌ای از حوادث پراکنده، بلکه به مثابه فرآیندی پیوسته از انقلاب‌ها، مقاومت‌ها و بازسازی‌های ساختار قدرت تحلیل می‌کند که از جنبش مشروطه تا اعتراضات اخیر خیابانی امتداد دارد.
کتاب با واکاوی جنبش مشروطه آغاز می‌شود؛ رویدادی که به زعم نویسنده، سنگ بنای ایران مدرن و نخستین تلاش برای ایجاد حکومتی مبتنی بر قانون بود. نویسنده با بررسی نقش گروه‌های اجتماعی مختلف (روحانیون، بازاریان، روشنفکران و زنان) نشان می‌دهد چگونه تضاد بین اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران، از همان ابتدا مسیر پرپیچ و خم دموکراسی‌خواهی در ایران را تعیین کرد. بخش‌های بعدی کتاب به تحولات دوران رضاشاه و محمدرضا پهلوی می‌پردازد و تنش بین مدرنیزاسیون آمرانه و مقاومت‌های سنتی را تحلیل می‌کند. رهنما در این بخش، بهویژه بر نقش نفت، ارتش و دخالت‌های خارجی در تثبیت ساختارهای اقتدارگرا تأکید دارد. قلب کتاب به تحلیل انقلاب اسلامی و پیامدهای آن اختصاص دارد.