رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور گفت: با افزایش هزینه های تولید به خصوص در زمان برداشت پنبه، کشت این محصول برای کشاورزان از توجیه اقتصادی برخوردار نیست و کشاورزان رغبتی برای کشت این محصول ندارند.
به گزارش خبرآنلاین قربان قربانی یکی از اهداف مؤسسه تحقیقات پنبه کشور را افزایش بهره وری در واحد سطح عنوان کرد و گفت: برای ارتقا بهره وری در واحد سطح نیاز داریم ارقام پنبه با عملکرد بالا تولید کنیم و در هزینه-های تولید صرفه جویی کنیم.
وی افزود: خوشبختانه از زمان تأسیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور تاکنون ۱۶ رقم تجاری پنبه که عمدتأ زودرس و میان‌رس هستند تولید و به کشاورزان معرفی شده است، این ارقام نسبت به ارقام قبلی دارای عملکرد بهتری از لحاظ کمی و کیفی هستند.
رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور بیان کرد: با توجه به بحران آب و تغییر اقلیم در کشور باید به سمتی پیش رویم تا بهره وری و میانگین عملکرد پنبه در واحد سطح افزایش یابد و از این طریق نیاز کشور تأمین شود، در زمان تأسیس مؤسسه تحقیقات پنبه در سال 1376 در کشور دو رقم پنبه که عمدتأ دیررس بودند وجود داشت اما در حال حاضر ۱۶ رقم تجاری پنبه در کشور داریم که ۴ رقم از آنها به کمک انرژی اتمی با استفاده از فناوری صلح آمیز هسته ای پرتو دهی شده اند، با این امر ارقام پنبه مقاوم به تنش های محیطی می-شوند و از نظر عملکرد و کیفیت نیز در سطح مناسبی قرار می گیرند.
قربانی ادامه داد: پنبه گیاهی است که بعد از جو متحمل ترین گیاه به شوری محسوب می شود، با توجه به بحران آب که در آینده با آن مواجه هستیم باید به سمت استفاده از آب های نامتعارف برویم و از اراضی شور و پساب های تصفیه شده خانگی استفاده بهینه در پنبه را داشته باشیم، اثرات این اقدامات در خواص کیفی الیاف، روغن و پروتئین پنبه دانه و نیز پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک در حال بررسی است.
وی خاطرنشان کرد: روی آوردن کشاورزان به استفاده از سیستم های آبیاری نوین هم چون قطره ای، نوار تیپ و بارانی باعث بهبود راندمان آبیاری و ارتقاء بهره وری آب می‌شود.
کاهش دوره رشد پنبه با تولید ارقام جدید تجاری
رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور با اشاره به اقدامات انجام شده برای ترغیب کشاورزان به پنبه کاری گفت: در گذشته بذر به صورت تخم پنبه در اختیار کشاورزان قرار می گرفت اما از حدود ۳ سال گذشته بذرها به صورت ضدعفونی، غنی شده و پوش دار در اختیار کشاورزان قرار می گیرد و این کار باعث صرفه جویی در بذر مصرفی، افزایش ماندگاری بذر و همچنین افزایش قدرت جوانه زنی می شود.
قربانی با بیان اینکه از سال گذشته در تأمین بذر پنبه مورد نیاز کشور خودکفا شده ایم، افزود: در حال حاضر بذر مازاد بر نیاز کشاورزان تولید می شود و بذرهای تولیدی از نظر بازارپسندی کاملأ با بذرهای وارداتی قابل رقابت هستند، در واقع با توسعه ارقام پنبه دوره رشد آن کاهش و طول رشد پنبه نیز از ۱۸۰ تا ۲۰۰ روز به ۱۱۰ تا ۱۳۰ روز کاهش یافته است.
وی پنبه را به عنوان بهترین محصول در تناوب گندم عنوان کرد و افزود: پنبه دارای ریشه های عمیق است و مواد آلی را به خاک تزریق می کند و باعث حاصلخیزی خاک و افزایش عملکرد محصول می شود، اگر این دو محصول در تناوب با هم کشت شوند علاوه بر افزایش عملکرد محصول بعضی از آفات، بیماری ها و علف های هرز کاهش می یابد.
رئیس مؤسسه تحقیقات کشور با اشاره به سطح زیر کشت پنبه در کشور گفت: در برنامه الگوی کشت سطح زیرکشت پنبه در کشور ۱۰۵هزار هکتار برآورد شده که در سند امنیت غذایی هم موجود است از این مقدار باید ۵ هزار هکتار در اراضی دیم که اغلب در استان‌های گلستان و مازندران است کشت شود، با توجه به بحران آب برنامه ما این است سطح کشت پنبه در مناطق خشک و نیمه خشک کاهش و به مناطق شمالی شامل گلستان، مازندران، اردبیل و آذربایجان افزوده شود.
خلأ انتقال دانش مشکل مهم در مزراع پنبه
قربانی خلأ انتقال دانش در مزارع را یکی از مشکلات مهم در حوزه کشت پنبه دانست و گفت: با تأمین نهاده های مناسب، انتقال دانش فنی و افزایش ضریب نفوذ دانش در مزارع، استفاده از بذرهای استاندارد، هورمون های تنظیم کننده رشد و مواد ریز مغذی شاهد افزایش عملکرد در سطح مزارع خواهیم بود که علاوه بر آنکه کشت پنبه برای کشاورز صرفه اقتصادی خواهد داشت شاهد خودکفایی در تولید پنبه نیز خواهیم بود.
وی ادامه داد: اگر با اقداماتی هم چون کشت قراردادی؛ نهاده های مورد نیاز کشاورزان تأمین و کشاورزان دغدغه ای از این بابت نداشته باشند و با حمایت دولت با در اختیار قرار دادن بذر یارانه ای و تأمین نهاده‌های مناسب می توان به افزایش عملکرد پنبه در سطح دست یافت. البته در این رابطه مجمع نمایندگان استان پیگیر رفع مشکلات پنبه کاران هستند.
رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور با بیان اینکه رشد قیمت پنبه متناسب با سایر محصولات نیست افزود: در حال حاضر پنبه با قیمت ارزان تر و با ارز نیمایی وارد کشور می شود و برای پنبه تولید داخلی متقاضی زیادی وجود ندارد. در صورتی که اگر ارز نیمایی برداشته و تعرفه ای بر واردات پنبه گذاشته شود وضعیت عرضه و تقاضا بهتر و تمایل برای خرید پنبه داخلی و حمایت از کشاورزان افزایش می یابد، در واقع قیمت گذاری مناسب موجب رغبت کشاورزان برای کشت پنبه خواهد شد .
لزوم برداشت ماشینی پنبه برای کاهش هزینه های تولید
قربانی با اشاره به ۷ اکتبر روز جهانی پنبه گفت: به ابتکار ۴ کشور آفریقایی و حمایت سازمان تجارت جهانی و سازمان فائو در سال ۲۰۱۹، هفتم اکتبر روز جهانی پنبه نامگذاری شد. هدف از نامگذاری این روز افزایش آگاهی در مورد اهمیت پنبه و فرآورده‌های قابل استحصال آن (بیش از 70 فرآورده از پنبه قابل استحصال است)، برجسته کردن نقش حیاتی پنبه در توسعه اقتصادی و کاهش فقر در کشورهای کمتر توسعه یافته، ترویج تجارت بین المللی پنبه و توانمندسازی کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از زنجیره تأمین پنبه است، در کشور ما نیز در روز جهانی پنبه توسط این موسسه و بخش‌های خصوصی و مردم نهاد جشن گرفته می‌شود .
وی با اشاره به فعالیت مرکز تخصصی پنبه در گرگان گفت: مرکز تخصصی پنبه توسط بخش خصوصی و در گرگان راه اندازی شد، این مرکز فعالیت و برنامه های خوبی برای توسعه کشت پنبه در گلستان دارد و با تقویت این بخش می توان گام های مثبتی در خصوص کشت قراردادی و توصیه های فنی به کشاورزان را برداریم، ما نیز از فعالیت های این مرکز حمایت می کنیم و یکی از برنامه های ما کمک فنی به این شرکت و مشارکت دادن آن در تهیه، توسعه و تکثیر یکی از ارقام پنبه است.
رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور یکی از مشکلات مهم در خصوص کشت پنبه را هزینه های مربوط به تولید آن عنوان کرد و گفت: عمده هزینه هایی که در تولید پنبه داریم مربوط به مسأله برداشت آن است چرا که بخش اعظمی از برداشت پنبه به صورت دستی انجام می شود و با توجه به کمبود کارگر و هزینه های کارگری متأسفانه کشاورزان رغبتی برای کشت این محصول ندارند اگر کمباین های برداشت پنبه وارد کشور شود و بتوانیم برداشت را مکانیزه کنیم هزینه های تولید کاهش و کشت پنبه برای کشاورز اقتصادی خواهد شد.