در ادامه به بررسی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران خواهیم پرداخت و تأثیر هر یک را بر توسعه این صنعت مورد واکاوی قرار خواهیم داد.
صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ یکی از بخش‌های زیربنایی و حیاتی در توسعه زیرساخت‌های صنعتی و عمرانی هر کشور محسوب می‌شود. بدون وجود این ماشین‌آلات، اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی، صنعتی و ساختمانی تقریباً غیرممکن است. در عصر حاضر که شاهد تحولات گسترده در حوزه فناوری و صنعت هستیم، نگاه به آینده این صنعت در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وضعیت کنونی صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران
صنعت ماشین‌سازی به عنوان یکی از صنایع زیربنایی، از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی صنعتی و تولیدی هر کشور است که وضعیت آن نشان‌دهنده سطح فناوری کل صنعت آن کشور محسوب می‌شود. متأسفانه وضعیت این صنعت در ایران نشان‌دهنده وجود ضعف‌های بسیاری از جمله سنتی بودن، ضعف فناوری، عدم هزینه‌کرد کافی در بخش تحقیقات، ضعف رقابت‌پذیری و عدم دسترسی به قطعات با کیفیت است.
در حالی که بازار جهانی ماشین‌آلات لیفتینگ در حال رشد سریع است و طبق آمار منتشر شده، اندازه بازار جهانی لیفتراک در سال ۲۰۲۲ به ۵۸.۹۰ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود با نرخ رشد سالانه ۷.۶% به توسعه خود ادامه دهد، صنعت داخلی ایران هنوز نتوانسته است سهم قابل توجهی از این بازار را به خود اختصاص دهد.
چالش‌های صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران
صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران، علیرغم نقش محوری در پیشبرد پروژه‌های عمرانی، صنعتی و ساختمانی، با چالش‌های متعدد و پیچیده‌ای روبرو است. این صنعت که به عنوان یکی از زیرساخت‌های کلیدی توسعه اقتصادی محسوب می‌شود، از یک سو با مشکلات داخلی مانند فرسودگی ناوگان، ضعف تکنولوژیک و کمبود نیروی متخصص دست و پنجه نرم می‌کند و از سوی دیگر، با موانع بیرونی همچون تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت در واردات قطعات و نوسانات ارزی مواجه است. شناخت دقیق این چالش‌ها و تحلیل ریشه‌ای آن‌ها، گام نخست در مسیر برنامه‌ریزی اصولی برای بهبود وضعیت این صنعت استراتژیک است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران خواهیم پرداخت و تأثیر هر یک را بر توسعه این صنعت مورد واکاوی قرار خواهیم داد.
ضعف تکنولوژی و سنتی بودن: یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران، عقب‌ماندگی تکنولوژیک و استفاده از روش‌های سنتی در طراحی و تولید است.
محدودیت‌های تحریم: تحریم‌های بین‌المللی، دسترسی به فناوری‌های روز دنیا و قطعات با کیفیت را محدود کرده و هزینه‌های تولید و واردات را افزایش داده است.
ضعف در تحقیق و توسعه: عدم سرمایه‌گذاری کافی در بخش تحقیق و توسعه، منجر به عدم نوآوری و بهبود کیفیت در محصولات داخلی شده است.
رقابت‌پذیری پایین: کیفیت پایین‌تر و قیمت نسبتاً بالای محصولات داخلی در مقایسه با نمونه‌های خارجی، رقابت‌پذیری این صنعت را کاهش داده است.
مشکلات تأمین قطعات: تأمین قطعات با کیفیت برای تولید و نگهداری ماشین‌آلات لیفتینگ، یکی دیگر از چالش‌های جدی این صنعت است.
فرصت‌های پیش روی صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ
با وجود چالش‌های متعدد، فرصت‌های قابل توجهی برای توسعه صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران وجود دارد:
رشد تقاضای داخلی: با توجه به توسعه زیرساخت‌ها و افزایش پروژه‌های عمرانی و صنعتی، تقاضا برای ماشین‌آلات لیفتینگ در بازار داخلی رو به افزایش است.
فرصت‌های صادراتی: با بهبود کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات داخلی، امکان صادرات به کشورهای همسایه و منطقه وجود دارد.
توسعه فناوری‌های نوین: استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و خودکارسازی می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت و کارایی ماشین‌آلات لیفتینگ شود.
همکاری‌های بین‌المللی: برقراری ارتباط با شرکت‌های معتبر بین‌المللی و انتقال دانش و فناوری می‌تواند به ارتقای سطح صنعت داخلی کمک کند.
راهکارهای توسعه صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران
با توجه به تجربیات کشورهای موفق مانند آلمان، کره جنوبی و هند در صنعت ماشین‌سازی و تولیدکنندگان مطرحی مانند پالفینگر، xcmg و کوبلکو، راهکارهای زیر برای توسعه صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران پیشنهاد می‌شود:
تبدیل صنعت ماشین‌آلات لیفتینگ به یک اولویت صنعتی: این صنعت باید به عنوان یک اولویت در سیاست‌گذاری‌های صنعتی کشور قرار گیرد و از حمایت‌های لازم برخوردار شود.
ایجاد و تکمیل زنجیره‌های ارزش: تلاش برای تکمیل زنجیره ارزش در صنعت ماشین‌آلات لیفتینگ و کاهش وابستگی به واردات.
حمایت از صادرات: ایجاد مشوق‌های صادراتی و تسهیل حضور شرکت‌های داخلی در بازارهای بین‌المللی.
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه: افزایش بودجه تحقیق و توسعه و حمایت از نوآوری در این صنعت.
ارتقاء استاندارد و کیفیت: تدوین و اجرای استانداردهای ملی منطبق با استانداردهای بین‌المللی برای افزایش کیفیت محصولات داخلی.
توسعه آموزش و تربیت نیروی متخصص: بهبود برنامه‌های آموزشی و تربیت نیروی انسانی متخصص برای این صنعت.
آینده صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ
آینده صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در جهان به سمت هوشمندسازی و خودکارسازی در حال حرکت است. استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، رباتیک و اینترنت اشیا در طراحی و تولید این ماشین‌آلات، منجر به افزایش کارایی، ایمنی و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
در فضای مجازی، استفاده از هشتگ‌هایی مانند #صنعت_هوشمند و #فناوری_نوین در ارتباط با پیشرفت‌های صنعتی به ترندهای مهمی در سطح جهان تبدیل شده‌اند. این نشان‌دهنده افزایش توجه عمومی به اهمیت نوآوری و فناوری در توسعه صنعتی است.
صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران، علیرغم چالش‌های متعدد، از پتانسیل قابل توجهی برای رشد و توسعه برخوردار است. با اتخاذ سیاست‌های مناسب، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، بهبود کیفیت محصولات و استفاده از فناوری‌های نوین، این صنعت می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و صنعتی کشور ایفا کند.
برای تحقق این هدف، همکاری نزدیک بین بخش‌های دولتی، خصوصی، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ضروری است. با ایجاد یک اکوسیستم نوآوری باز که در آن ایده‌ها و دانش به راحتی به اشتراک گذاشته می‌شوند، می‌توان به تسریع روند توسعه این صنعت کمک کرد.
امید است با تلاش همه ذینفعان، شاهد شکوفایی صنعت جرثقیل و ماشین‌آلات لیفتینگ در ایران باشیم و در آینده نه چندان دور، جایگاه شایسته‌ای در بازارهای جهانی کسب کنیم.
میلاد شوهانی
شرکت راهدار صنعت ماشین
فروردین ۱۴۰۴