در سه دهه گذشته، ایران میزبان پروازهای مستقیم بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی بزرگ جهان از جمله ایرفرانس،لوفت هانزا، بریتیش ایرویز، BMI،پاکستان ایرلاینز (PA)، KLM، سوئیس ایر،گلف ایر،ایرایشیا،اتریش ایرلاین،اکراین ایر،،ترکیش ایرلاین،جرجین ایر ویز،ارمنیا،ایرفلوت،رویال جردن،عمان ایر امارات ایرلاینز،ایرعربیا،الاتحاد،سعودی ایرلاین و کویت ایرلاینز بوده است.
این خطوط هوایی نقش بی‌بدیلی در تبادلات اقتصادی و فرهنگی ایران داشتند. حتی در سخت‌ترین شرایط، از جمله دوران جنگ ایران و عراق، بسیاری ازاین پروازها قطع نشدند. اما امروز، در شرایطی که کشور نیاز مبرم به تجارت بین الملل و جذب گردشگران و افزایش درآمدهای ارزی دارد، به دلایل مختلف از جمله تحریم‌ها، عدم مدیریت صحیح و ناتوانی درمدیریت وپشتیبانی و ایجاد امنیت لازم، بسیاری از این خطوط پروازی متوقف شده ودیگر به ایران پروازندارند.
اخیراً پروازهای ماهان و ایران‌ایر نیز به مقاصد اروپایی لغو شده‌اند. این وضعیت تنها باعث افزایش هزینه‌های سفر برای ایرانیان و گردشگران نشده، بلکه فرصت‌های اقتصادی ارزشمندی را از کشور سلب کرده و به افزایش هزینه بازرگانان ومسافران وخروج بی‌رویه ارز از کشور دامن زده است. این وضعیت در آغاز فصل سفر به ایران، که زمانی طلایی برای جذب گردشگران و درآمدزایی است، ضربه‌ای مهلک به صنعت گردشگری و اقتصاد ملی وارد می‌کند.
در حالی که پروازها به ایران به دلیل عدم مدیریت،حمایت لازم و نبود امنیت روانی کافی لغو می‌شوند، کشورهای همسایه مانند ترکیه، امارات متحده عربی و قطر از این فرصت بهره برده‌اند تا به مقاصد اصلی مسافران ایرانی و گردشگران خارجی تبدیل شوند. ترکیه وامارات اکنون مرکز اصلی ترانزیت مسافران ایرانی شده است، و این به معنای سود هنگفتی است که به جیب این کشورها واریز می‌شود،جدای ازاتلاف وقت،هزینه های ترانزیت وحذف شدن مقاصدگردشگری کشور که سالها فعالان گردشگری با خون دلها توانسته بودند بعنوان بسته های سفرمعرفی کنند.
عدم همکاری خطوط هوایی ایرانی با شرکت‌های خارجی به دلیل تحریم‌ها و ناتوانی در بستن قراردادهای مشترک خدماتی، باعث شده که مسافران ایرانی در فرودگاه‌های بین‌المللی مجبور به دریافت و تحویل مجدد چمدان‌های خود باشند. این وضعیت، نه تنها اتلاف وقت و هزینه برای مسافران است، بلکه وجهه بین‌المللی ایران ومسیرمطمئن وراحت سفرا را نیز تضعیف می‌کند. این یک آبروریزی آشکار است که مسئولان مربوطه به جای حل آن، به نظر می‌رسد که فقط نظاره‌گر بوده‌اند وهیچ اطلاع رسانی نمیکنند.
در این شرایط بحرانی، وزیر گردشگری و وزیر راه، با همراهی دستگاه دیپلماسی، باید به سرعت و بدون تعلل وارد عمل شوند.به لیست خطوط هوایی ۳ دهه گذشته مراجعه کنند وبا دعوت ازآنها وفراهم کردن تسهیلات درخواستی آنها، پروازهای مستقیم به مقصد ایران و برقراری همکاری‌های بین‌المللی هوایی را به هرنحوممکن احیاکنند ، این مهم نه تنها امنیت روانی مسافران و گردشگران را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند چرخ‌های صنعت گردشگری وحمل ونقل هوایی و اقتصاد کشور را دوباره به حرکت درآورد.
سرمایه‌گذاری در بهبود زیرساخت‌های فرودگاهی و ایجاد مشوق‌های مالی برای شرکت‌های هواپیمایی خارجی باید در اولویت قرار گیرد. در غیر این صورت، با از دست دادن این خطوط پروازی و جایگزین شدن آنها با مسیرهای دیگر، ایران نه تنها درآمدهای ارزی گردشگری وحمل ونقل هوایی را از دست خواهد داد، بلکه فرصت‌های شغلی،توسعه اقتصادی وترددبازرگانان وسرمایه گذاران نیز به‌شدت کاهش خواهد یافت.
صنعت گردشگری، که به عنوان یکی از منابع اصلی درآمدزایی و اشتغال‌زایی ایران محسوب می‌شود، در آستانه یک بحران جدی است. اگر اقدام عاجلی برای احیای خطوط پروازی بین‌المللی و جذب دوباره ایرلاینهاو گردشگران انجام نشود، کاهش بی‌سابقه تعداد مسافران ایرانی وبین المللی،موج جدیدی از بیکاری فعالان حوزه گردشگری و ورشکستگی شرکت‌های مسافرتی،تورگردانان و هتل‌ها را شاهد خواهیم بود.
آغاز فصل سفر به ایران فرصتی است که باید به بهترین نحو از آن استفاده شود. مسئولان کشور نباید اجازه دهند فرصت‌های ارزشمند اقتصادی و گردشگری به راحتی از دست بروند. احیای پروازها، نه تنها تقویت صنعت گردشگری و اقتصاد ملی را به دنبال دارد، بلکه به بهبود تصویر جهانی ایران کمک شایانی می‌کند. در غیر این صورت، کشورهایی که برای جلب گردشگران و سرمایه‌گذاری در حال رقابت‌اند، همچنان از غفلت ایران بهره‌مند خواهند شد و ما تنها نظاره‌گر از دست رفتن فرصت‌ها خواهیم بود.
*روزنامه‌نگار
۴۷۴۷