رعایت آدابی که در ادامه بررسی میکنیم، به بهرهمندی بیشتر شما از برکات زیارت کمک خواهد کرد.
زیارت امام حسین (ع) از برترین اعمال عبادی در فرهنگ شیعه بوده که تاکید فراوانی بر آن در روایات اهل بیت شده است. این زیارت تجدیدی برای عهد با آرمانهای حسینی و فرصتی برای پالایش روح و نزدیکی به خداوند است. آداب زیارت امام حسین (ع) در منابع معتبر، دو بخش ظاهری و باطنی را شامل میشوند. آداب ظاهری شامل اعمالی مانند غسل، پوشیدن لباس پاک و ورود به حرم با خشوع و فروتنی است. آداب باطنی نیز به معرفت، اخلاص، حضور قلب و حزن مربوط میشود. رعایت آدابی که در ادامه بررسی میکنیم، به بهرهمندی بیشتر شما از برکات زیارت کمک خواهد کرد.
لیست آداب زیارت امام حسین
لیست مهم ترین آداب زیارت مخصوص امام حسین به شرح زیر است:.
زیارت با حال حزن و اندوه
پرهیز از تجملات در سفر
رعایت آداب ظاهری مانند غسل و پوشیدن لباس پاکیزه
زیارت مخصوص امام حسین با پای پیاده
رعایت ادب و تواضع نسبت به سایر زائران
۱- زیارت با حال حزن و اندوه
حضور با قلبی اندوهناک و چهرهای ژولیده و غبارآلود، از آداب زیارت امام حسین برای اولین بار است.
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «هرگاه خواستی امام حسین (ع) را زیارت کنی، او را زیارت کن در حالی که محزون، مکروب، ژولیدهمو، غبارآلود، گرسنه و تشنه باشی».
این حالت، همدردی با مصائب امام حسین (ع) و یارانش در کربلا را نشان میدهد.
۲- پرهیز از تجملات در سفر
در روایات تاکید شده که زائران باید از تجملات و غذاهای لذیذ در سفر زیارت پرهیز کننده و این از مهم ترین آداب زیارت امام حسین است.
امام صادق (ع) میفرماید: «شنیدم جماعتی به زیارت امام حسین (ع) میروند و با خود سفرههایی برمیدارند که در آنها بزغالههای بریان و حلواجات هست… بلکه خوراکش را نان با شیر یا ماست تهیه ببیند».
این توصیهها نشاندهنده اهمیت سادگی و خلوص نیت در زیارت است که در زمان تهیه بلیط هواپیما مشهد نجف باید به یاد داشته باشید.
۳- رعایت آداب ظاهری مانند غسل و پوشیدن لباس پاکیزه
انجام غسل پیش از زیارت مستحب است. همچنین پوشیدن لباس پاکیزه و پرهیز از استفاده از بوی خوش و زینت، رعایت آداب زیارت امام حسین از سوی شما را نشان میدهد. در منابع آمده است: «هیئت ظاهری زائر باید متناسب حضور بر سرِ مزار شهدا باشد. لذا ادب حضور ایجاب میکند که نه تنها زائر خود را زینت نکند؛ بلکه توصیه شده با چهرهای ژولیده و غمبار وارد حرم شریف امام حسین (ع) شود».
۴- زیارت مخصوص امام حسین با پای پیاده
اگر قصد خرید بلیط هواپیما مشهد نجف را ندارید و میخواهید پیاده به کربلا بروید، یکی از اعمال زیارتی کربلا، زیارت با پای پیاده است. در روایتی از امام صادق (ع) داریم که هر کس با پای پیاده به زیارت امام حسین مشرف شود، به تعداد هر قدم او، خداوند برایش هزار حسنه مینویسد و هزار گناه از او را پاک میکند.
ردیف
نکات مهم
۱
زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده در روایات اهل بیت (ع) توصیه شده است
۲
ثواب پیادهروی: برای هر قدم، حسنه نوشته میشود
۳
زائر پیاده هنگام بازگشت، مورد آمرزش کامل خداوند قرار میگیرد
۴
فرشتهای از سوی خدا به او میگوید: «گذشتهات آمرزیده شد، عمل را از نو آغاز کن»
۵
پیادهروی اربعین، بزرگترین آیین سالانه مذهبی در جهان است
۶
هر سال میلیونها نفر در این اجتماع عظیم مذهبی شرکت میکنند
۵- پرهیز از کلام بیهوده و مجادله در راه
زائر در مسیر زیارت باید از کلام بیهوده و مجادله پرهیز کند. این رفتارها، توجه زائر را از هدف اصلی زیارت منحرف میکند. در بسیاری از منابع دینی آمده که ترک کلام بیهوده و لغو و مخاصمه و مجادله در راه از آداب زیارت امام حسین (ع) است. این توصیه به حفظ آرامش و تمرکز شما بر معنویت زیارت کمک میکند.
۶- رعایت ادب و تواضع نسبت به سایر زائران
زائران باید با نیکویی و تواضع با هم رفتار کنند. در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است: «وای بر تو… آیا نشنیدی که فلان کس به تو گفت: مرا به اندازه یک میل راه سوار کن… تو سر به سوی او بلند نکردی… هر که مومنی را خوار کند ما را خوار کرده، و حرمت ما را تباه کرده است». این حدیث بر اهمیت احترام و کمک به دیگر زائران تاکید دارد.
سایر آداب مخصوص امام حسین (ع)
ردیف
آداب زیارت امام حسین (ع)
۱
ترک کلام بیهوده و لغو و مجادله در راه
۲
غسل کردن پیش از زیارت
۳
اگر چند امام را زیارت میشود، برای هر امام یک غسل انجام شود
۴
خواندن دعای مأثور هنگام غسل
۵
طاهر بودن (بدون جنابت و با وضو بودن)
۶
پوشیدن لباس پاکیزه
۷
پوشیدن جامه سفید
۸
پوشیدن لباس نو
۹
با وقار و آرامش به زیارت رفتن
۱۰
ذکر گفتن در مسیر: الله اکبر، الحمدلله، سبحانالله، لا اله الا الله، صلوات
۱۱
خواندن اذن دخول قبل از ورود به حرم
۱۲
رقت قلب، سوز دل و خضوع در زیارت
۱۳
سجده شکر به خاطر توفیق زیارت
۱۴
پای راست هنگام ورود و پای چپ هنگام خروج
۱۵
ایستاده زیارت کردن، در صورت نبودن عذر
۱۶
سر به زیر انداختن و توجه نکردن به اطراف
۱۷
خواندن زیارتنامههای مأثوره
۱۸
خواندن نماز زیارت (حداقل دو رکعت)
۱۹
خواندن دعاهای وارد شده پس از زیارت
۲۰
خواندن قرآن و هدیه ثواب آن به امام
۲۱
تقدیم نماز واجب بر زیارت
۲۲
زیارت به نیابت والدین و دوستان و طلب مغفرت برای آنها
۲۳
پرهیز از سخنان دنیوی، لغو و بیهوده
۲۴
بلند نکردن صدا در حرم برای هر منظوری
۲۵
وداع با امام هنگام خروج از شهر
۲۶
قصد بازگشت مجدد به آن مکان مقدس
۲۷
اصلاح رفتار، گفتار و حال پس از زیارت
۲۸
انفاق و احسان به فقرا و مجاوران حرم
۲۹
عطر نزدن و سرمه نکشیدن قبل از زیارت امام حسین
۳۰
آرامش و متانت در حرکت بهسوی حرم
۳۱
پوشاندن نگاه از محرمات
۳۲
پرهیز از خصومت، نزاع و قسم زیاد
۳۳
کمگویی جز به سخن نیک
۳۴
پرهیز از شوخی و مزاح
۳۵
رفتار نیکو با همراهان سفر
۳۶
کثرت ذکر خداوند متعال
۳۷
پابرهنه و مانند بنده فروتن راه رفتن
آداب زیارت امام حسین از راه دور
زیارت از راه دور به عزاداران توصیه شده و مستحب است. آداب مورد انتظار برای زیارت از راه دور به شرح زیر است:
ردیف
آداب و توصیهها برای زیارت از راه دور
۱
غسل زیارت در خانه
۲
پوشیدن لباس پاکیزه
۳
انجام زیارت در مکانی باز مانند پشتبام یا بیابان
۴
گفتن سلام به امام حسین (ع) از بلندی
۵
خواندن نماز زیارت قبل یا بعد از زیارت
۶
ثواب آن برابر با زیارت حضوری شمرده شده است
لذت معنوی بیشتر در پرواز خارجی و سفر به کربلا
زیارت امام حسین (ع) فرصتی برای تقرب به خداوند و تجدید عهد با آرمانهای حسینی است. رعایت آدابی مانند حضور با حال حزن، پرهیز از تجملات، انجام غسل، پوشیدن لباس پاکیزه، زیارت با پای پیاده، پرهیز از کلام بیهوده و رفتار محترمانه با سایر زائران، به شما کمک میکند تا از برکات معنوی سفر بهرهمند شوید. این آداب نه تنها نشاندهنده احترام به مقام امام حسین (ع) است، بلکه به تعالی روحی و اخلاقی شما نیز کمک خواهد کرد.